به گزارش اشراف- سیده مهدیه قرشی:در حالی که هیچکس ادعا نمی کند که تونس در حال تبدیل شدن به ونزوئلا یا نیکاراگوئه است، اما برخی از اقدامات ضد دموکراتیک اخیر رئیس جمهور تونس،کیس سعید به ناظران، تصمیماتی را یادآوری می کند که ونزوئلا و نیکاراگوئه را به رژیم های مستبد تبدیل کرد.

در سال ۲۰۱۰، یک مرد تونسی خود را به آتش کشید و جرقه انقلابی را علیه بن علی دیکتاتور سابق برانگیخت که باعث شعله ور شدن چندین تظاهرات دیگر در خاورمیانه به نام بهار عربی شد. دوازده سال بعد این جریانات، اکنون دموکراسی در تونس از زندگی حمایت می کند. البته اگرچه سعید و حامیانش ادعا می‌کنند که او از ارزش‌های دموکراتیک دفاع می‌کند، اما ناظران به این واقعیت اشاره می‌کنند که او ضمن لغو پارلمان، قانون اساسی را تعلیق کرد، قضات را اخراج کرد، مخالفان را زندانی کرد، جامعه مدنی را مدیریت کرد و یک همه‌پرسی بی‌اعتبار برگزار نمود و عملا شورای انتخاباتی خود را منصوب کرد. در همین حال، سعید به دموکراسی های آزاد، از جمله ایالات متحده، حمله کرد، زیرا اظهارات آنان را مسیر غیردموکراتیکی که تونس در حال طی کردن است را مداخله جویان دانست.

با این وجود، رویدادهای هائیتی در امریکای لاتین  به ما آموخته است که حکمرانی دستوری (از بالا به پایین) نه تنها راه حلی برای رفع نیازهای مردم هائیتی نیست بلکه مشروعیت دولت را هم، تضعیف می کند. دیکتاتورهایی مانند نیکلاس مادورو در ونزوئلا و دانیل اورتگا در نیکاراگوئه از طریق انتخابات تقلبی، فساد، کنترل قوه قضائیه، نادیده گرفتن نظم قانون اساسی و نادیده گرفتن حاکمیت قانون، همه در حالی که نقض وحشتناک حقوق بشر را مرتکب می شوند، قدرت بیشتری به دست آوردند. اگرچه ممکن است حکومت سعید به دیکتاتوری اورتگا یا مادورو تبدیل نشود، اما همچنان نگرانی هایی وجود دارد که ممکن است وی در مسیر مشابهی با این دیکتاتورها حرکت کند.

برای مثال، بر خلاف تونس که اصلاحات قانون اساسی پیشنهادی خود را در یک فرآیند درهای بسته و با عجله انجام داد، شیلی‌ها سال‌ها یک فرآیند فراگیر را انجام دادند و ضمن شننیدن نظرات شهروندانشان، در تصمیم گیری های کلان کشور، دیدگاه‌های آنها را مورد توجه قرار دادند. لذا این نوع اقدامات سعید در تونس می تواند شاهدی بر این مدعا باشد که وی در حال حرکت در مسیر دیکتاتور شدن است. اگرچه سعید یک نهاد موازی ایجاد نکرد، اما پارلمان فعلی تونس را منحل کرد و با استفاده از یک روند رفراندوم معیوب، خواستار برگزاری انتخابات پارلمانی جدید در ماه دسامبر شد. این در حالی بود که حتی دادگاه آفریقایی حقوق بشر و حقوق مردم خواستار بازگشت به دموکراسی در تونس و تشکیل دادگاه قانون اساسی جدید شده است. البته صرف نظر از نتایج انتخابات دسامبر، پارلمان جدید قدرت کمتری برای بررسی قوه مجریه خواهد داشت.

یک سال پیش، من در مقابل کنگره در مورد آشوب سیاسی تونس شهادت دادم، جایی که بر اهمیت تعامل ایالات متحده تاکید کردم و درباره حضور بازیگران بدخواه هشدار دادم. از منظر امنیت ملی، توجه به این نکته مهم است که روسیه یک بندر در سوریه ایجاد کرده است و چنانچه روسیه یک نقطه دسترسی دیگر از طریق تونس ایجاد کند، می تواند ثبات مدیترانه را تهدید کند. لذا ایالات متحده باید چندین گزینه را بدون گام های قابل راستی آزمایی توسط دولت سعید برای تغییر مسیر در نظر بگیرد.

مثلا به طور دوجانبه، ایالات متحده می تواند نام تونس را به عنوان متحد بزرگ غیر ناتو لغو کند یا حتی کمک های امنیتی مالی نظامی خارجی خود به تونس را مشروط کند، در حالی که تضمین می کند که برنامه های حیاتی مبارزه با تروریسم و امنیت مرزی برای حفظ منافع منطقه ای و امنیت ملی ایالات متحده باقی می ماند.

همچنین ایالات متحده همچنین می تواند از ابتکارات مثبت برای ایجاد انگیزه در تغییر رفتار دولت سعید حمایت کند. یکی از راه‌های انجام این کار این است که به شرکت چالش هزاره اجازه دهیم تا با قرارداد نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلاری تونس به پیش رفته یا از طریق یک ضمانت‌نامه مستقل دیگر کمک‌های اقتصادی ارائه کند. اگرچه تونس در ابتدا به دنبال وام ۴ میلیارد دلاری از صندوق بین المللی پول بود، این توافق به دنبال بهبود عدالت مالیاتی، تقویت شبکه ایمنی اجتماعی، ایجاد شفافیت در بخش عمومی، اصلاح شرکت های دولتی و ایجاد زمینه بازی برابر برای سرمایه گذاران است، اما باید صلاحات دموکراتیک نیز در این توافقات ادغام می شد.

ایالات متحده و جامعه بین‌الملل باید از کوتاهی در اقدام سریع، که به وضعیت نامناسب کنونی آمریکای لاتین کمک کرده است، درس بیاموزند و بلافاصله به هرج و مرج سیاسی در تونس واکنش نشان دهند. در این میان، یک درس مهم برای تونس این است که بداند دیکتاتوری های آمریکای لاتین عمدتاً نتیجه کودتا نیست، بلکه برچیده شدن تدریجی نهادهای دموکراتیک است. به همین دلیل است که ما باید حول حمایت از نهادهای دموکراتیک و حمایت از انتخابات آزاد و عادلانه تحت یک فرآیند مشروع، محترمانه و فراگیر پیش از بدتر شدن هرج و مرج متحد شویم. ایالات متحده نتوانست به موقع برای جلوگیری از چندین فاجعه در آمریکای لاتین اقدام کند. ما نباید همان اشتباه را در تونس مرتکب شویم در حالی که چندی پیش نمونه درخشان یک دموکراسی جدید و پر جنب و جوش در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به حساب می آمد.

منبع: نشنال اینترست/ Eddy Acevedo