اشراف – شاهرخ صالحی کرهرودی: کرونا و تورم نه تنها سفره مردم را کوچک کرده است که دسترسی مردم به موادغذایی اولیه را هم تا حد زیادی با اختلال مواجه کرده است؛ این شرایط سخت در حالی است که تبلیغات مواد خوراکی در تلویزیون، هیچ نشانی از وضعیت دشوار جامعه ندارد و زندگی‌های مرفه و آنچنانی تبلیغات تلویزیونی به گونه‌ای است که اگر کسی در داخل کشور زندگی نکند، تصور می‌کند که این تبلیغات مربوط به زمان دیگری، یا کشور دیگری است. حالا سوالی که اینجا به وجود می‌آید این است که آیا تبلیغات تلویزیونی از چه معیارهای عرفی بهره می‌گیرند و آیا کسی وجود ندارد که درباره تبعات سوء این تصاویر بر آرامش روانی جامعه هشدار بدهد؟

تبلیغات تلویزیونی چند سالی است که با پیروی از تبلیغات شبکه‌های خارجی، برای تبلیغ پوشاک یا موادغذایی به سراغ چهره‌های سینمایی و معروف رفته‌اند و با همین چهره‌ها، نماهایی از یک زندگی مرفه، شاد و بدون دغدغه را در کنار تبلیغ مورد نظر خود ارائه می‌دهند. زندگی نمایش داده شده در برخی تبلیغات تلویزیونی در شرایطی که بسیاری از ایرانی‌ها زندگی دشواری را می‌گذرانند، بیش از آنکه به تبلیغ محصول کمک کند، به یک تنش روانی برای خانواده‌ها و افراد جامعه بدل شده است. برای مثال، در یک تبلیغ تلویزیونی مربوط به تخم مرغ، یخچال خانگی رنگی و زیبایی نمایش داده می‌شود که ربطی به موضوع تبلیغ ندارد، اما همین یخچال زیبا که اتفاقاً محصول یک شرکت آمریکایی است، به اندازه دو تا خودروی پراید قیمت دارد!

این تبلیغات در حالی به گستردگی از سوی صداوسیما دنبال می‌شود که در مقابل، وضعیت سوءتغذیه در کشور روز به روزدر حال تشدید شدن است. اگرچه آمار دقیقی از کودکان دچار سوءتغذیه و مادران بارداری که از تغذیه مناسبی برخوردار نیستند، در کشور وجود ندارد اما آمارهای جسته و گریخته‌ای که از کمک نهادهای مختلفی دولتی و مردمی در ایام کرونا در کشور منتشر شده، نشان می‌دهد که بیش از نیم میلیون مادر باردار و شیرده که دسترسی خوبی به مواد مغذی نداشتند و در روند رشد بچه‌هایشان با اختلال مواجه بودند، در کشور وجود دارند. البته با کمک و همت مردم، بخشی از مشکلات این خانواده‌ها در رزمایش مواسات و همدلی برطرف شده اما هنوز مشخص نیست که چه تعداد مادر و کودک دیگر در کشور وجود دارند که هنوز کمک‌ها به آنها نرسیده و از سوءتغذیه رنج می‌برند.

در شرایطی که مجلس شورای اسلامی به دنبال تصویب طرحی برای تضمین دسترسی حداقل ۷ دهک درآمدی به کالاهای اساسی و موادغذایی ضروری است، در شرایطی که روغن خوراکی در چند هفته اخیر در بازارها نایاب شده و آنچه موجود است هم به قیمت گزافی فروخته می‌شود و در شرایطی که قیمت مرغ، به نحو چشمگیری پرواز کرده است، نشان دادن یک مرغ بریان در یک آشپزخانه آنچنانی برای تبلیغ روغن سرخ‌کردنی چه معنایی برای جامعه می‌تواند داشته باشد؟

به نظر می‌رسد، اگر این باور که کشور در یک جنگ اقتصادی تمام عیار قرار دارد، در مسئولان بازرگانی صداوسیما هم وجود داشته باشد، در نحوه تبلیغات متناسب با همین شرایط جنگی تجدید نظر می‌شود. هرچند که برخی سریال‌های تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی هم، چیزی کمتر از این تبلیغات تلویزیونی ندارند اما با این وجود، گستردگی تبلیغات در شبکه‌های مختلف صدا و سیما، این ضرورت را ایجاب می‌کند تا با نگرش دیگری، فرصت تبلیغات به شرکت‌های تولیدی داده شود.