به گزارش اشراف – شاهرخ صالحی کرهرودی: سرعت اینترنت با کندی مواجه است و همزمان طرح موسوم به صیانت در کمیسیون ویژه‌ای در مجلس در حال بررسی است؛ برخی‌ها می‌گویند، کندی اینترنت به این طرح مربوط است و برخی دیگر می‌گویند که زیرساخت‌های کشور جوابگو نیست و باید شبکه‌ها ارتقا پیدا کند. هرچه که هست، بازار شایعات داغ‌تر از اطلاع‌رسانی‌های رسمی است و کسی هم نمی‌داند ماجرا از چه قرار است.

کندی اینترنت؛ مقصر کجاست؟

مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، افزایش مصرف در کشور را عامل کندی اینترنت می‌دانند اما برخی‌ها معتقدند که عدم صدور مجوز افزایش پهنای باند اینترنت کشور در ماه‌های اخیر، علت اصلی این کندی بوده است. حسین فلاح‌جوشقانی معاون وزیر ارتباطات در گفت‌وگویی اعلام کرده است که آغاز سال تحصیلی جدید و بر‌گزاری اغلب کلاس‌های دانشجویان و دانش‌آموزان به‌صورت ‌مجازی باعث افزایش حجم استفاده از اینترنت شده که این امر باعث کندی سرعت اینترنت در برخی نقاط و ساعات پیک شده است. به گفته وی «برای رفع این مشکل جلساتی با حضور همه عوامل تامین و توزیع اینترنت از جمله شرکت زیرساخت، شرکت مخابرات، اپراتورها و شرکت‌های اینترنت ثابت برگزار شد.» این توجیه در شرایطی است که در طول ۲۱ ماهی که از شیوع کرونا گذشته، تمامی کلاس‌های آموزشی در کشور به صورت مجازی برقرار بوده و اگرچه در فصل تابستان کلاس‌ها تعطیل بوده اما چهار ماه قبل، یعنی تا خردادماه، هم کلاس‌ها برقرار بود و هم سرعت اینترنت کیفیت مطلوبی داشت. از سوی دیگر، وقتی مسئولان می‌دانستند که قرار است چنین تقاضایی در کشور ایجاد شود، چرا پیش‌بینی لازم را نداشتند؟

البته آنگونه که برخی گمانه‌زنی‌ها و شنیده‌های رسانه‌ای حکایت دارد، شورای عالی فضای مجازی باید دستور افزایش پهنای باند و واردات بیشتر پهنای باند به کشور را صادر کند که با تغییر دولت، و عدم تشکیل جلسات این شورا، این دستور به شرکت‌های زیرساخت داده نشده و همین مسئله موجب شده تا کیفیت شبکه در کشور با افت جدی مواجه شود. این موضوع در حالی است که به گفته کارشناسان، با توجه به تقاضای روزافزون به اینترنت، به خصوص در دوران کرونا، پهنای باند کشور باید به صورت مداوم و ماهانه بین ۵ تا ۱۰ درصد افزایش داشته باشد که عدم تحقق آن، می‌تواند ظرف چند ماه اختلال زیادی در کیفیت اینترنت کشور ایجاد کند. با این وجود، برخی‌ها، عدم توسعه پهنای باند را مرتبط با طرح صیانت می‌دانند و معتقدند که کشور قرار است به سمت افزایش پهنای باند شبکه داخلی رفته و پهنای باند شبکه اینترنت خارجی درحد مشخصی متوقف شود. اما آیا طرح صیانت ارتباطی با این موضوع دارد؟

طرح صیانت و سرعت اینترنت

علی‌رغم ادعاهایی که در خصوص ارتباط بین طرح موسوم به صیانت و کاهش سرعت اینترنت وجود دارد، اما مجلس نشین‌ها این موضوع را رد می‌کنند و معقتدند که رسیدگی به این طرح ۴ تا ۵ ماه زمان میبرد و تا به تاييد نهايي مجلس نرسد، اجراي آن امكان پذير نيست. سيدعلي يزديخواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با بيان اينكه طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی (مشهور به طرح صيانت) اصلا تصويب نشده كه بخواهد اجرايي شود، گفته است: «ضعیف شدن اینترنت خانگی ارتباطی به این طرح ندارد. مگر همیشه سرعت آن مناسب بوده است؟ چنین ادعاهایی با چه مستنداتی و دلایل متقنی است؟ چه کسی ابلاغ کرده و کجا اجرا می‌شود؟»

يزديخواه ادامه داده است كه «كميسيون ويژه بررسي اين طرح تازه تشكيل شده و در تنها جلسه آن نيز هيات رئيسه كميسيون انتخاب شدند و اين كميسيون هنوز وارد رسيدگي به طرح نشده و پيش‌بيني مي‌شود كه بررسي آن بين ۴ تا ۵ ماه در كميسيون زمان ببرد.»

با وجود اين اظهارات اما همچنان جامعه نگران است؛ از يكسو اطلاع‌رساني درستي در خصوص موضوعات مرتبط با اينترنت كه امروز به سفره‌هاي مردم گره خورده نمي‌شود و از سوي ديگر، اختلالات گسترده ارتباطات اينترنتي به شايعات بيش از گذشته دامن مي‌زند. اين فضاها در حالي است كه كشور براي توسعه اقتصادي به خصوص در شرايط ركود ناشي از كرونا و تحريم، به توسعه پهناي باند، براي بهبود فضاي كسب و كار نياز دارد. موضوعي كه چندان جدي گرفته نشده است.

چرا توسعه پهنای باند مهم است؟

محمدجواد آذری جهرمی در گفتگویی که بهمن‌ماه پارسال انجام داده بود، توسعه پهنای باند ارتباطات در کشور را ضروری دانسته بود و گفته بود: «مطالعات بانک جهانی نشان می‌دهد که توسعه پهن‌باند یکی از عوامل تأثیرگذار بر رشد اقتصادی است. مطالعات انجام شده روی کشورهای OECD نشان می‌دهد رشد ۱۰درصد در نرخ نفوذ اینترنت می‌تواند رشد اقتصادی نیروی کار را ۰.۰۳۵درصد افزایش دهد. این در حالی است که رشد ۱۰درصد پهن‌باند در این کشورها توانسته است بین ۰.۹ تا ۱.۵درصد درآمد سرانه را افزایش دهد.»

آذری جهرمی تاکید کرده بود: «بررسی اقتصادی کشورهای با درآمد بالا در سال ۲۰۰۹ نشان داد به ازای هر ۱۰درصد رشد در پهن‌باند، ۱.۱۲درصد رشد در تولید ناخالص داخلی کشورها مشاهده شده است؛ در حالی که همین امر در کشورهای با درآمد متوسط و پایین تا حد ۱.۳۸درصد رشد در GDP را نیز نشان می‌دهد. مطالعات اخیر (۲۰۱۷) در امریکای لاتین نشان می‌دهد به ازای افزایش هر ۱۰درصد نرخ نفوذ پهن‌باند، رشد اقتصادی (تولید ناخالص داخلی) بین ۱.۲ تا ۱.۹درصد افزایش یافته است.»

ساماندهي فضاي ارتباطات و شبكه‌هاي مجازي خارجي در كشور يك نياز است و صيانت از فضاي مجازي ضرورت است اما با اين وجود، بخش مهمي از كسب و كارهاي مردم، به اينترنت، شبكه‌هاي مجازي و ارتباطات جديد عجين شده است و هرگونه اختلال ناگهاني در اين فضا، بدون اقناع جامعه مي‌تواند عواقب جدي در اين خصوص داشته باشد. اين مسائل در شرايطي رخ مي‌دهد كه رئيس‌جمهور جديد، در ايام مناظرات انتخاباتي با ذكر مثالي درباره كاهش ping شبكه براي بازيكنان و گيمرهاي رايانه‌اي از دغدغه جدي براي توسعه اينترنت در كشور گفته بود و حالا، اين مشكلات مي‌تواند مردم را نسبت به وعده‌هاي گفته شده دلسرد كند.