مقدمه:

از مهمترین چالشهای پیش روی کلانشهرها موضوع حمل و نقل عمومی می باشد باید بپذیریم کلان شهرها ،موتور اقتصاد جهانی هستند در این صورت شبکه حمل و نقل است که این موتور ها را کارآمد نگاه میدارد. در مقابل ناکارآمدی سیستم حمل و نقل شهری عوارض جدی محیطی همانند آلودگی هوا و پیامدهای منفی اجتماعی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت و باعث ناکارآمدی عملکرد شهر می گردد. از نظر تاریخی، به موازات رشد و توسعه اقتصادی، نیاز به حمل و نقل نیز افزایش می‌یابد.( Hutchison, 2010)

حمل و نقل به طور عام عبارت است از حرکت و جابجایی مردم و کالاها بین نقاط مختلف داخل شهر و بین شهرها.

 این جابجایی ها که متاثر از وجود مبادلات کالاها و خدمات و فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی در سطح شهر هاست، نه فقط برساخت شهری و اندازه توسعه شهر را اثر می‌گذارد، بلکه انتخاب سیستم مطلوب حمل و نقل هم خود به اندازه شهر و چگونگی ساختار شهری منطقه مورد بررسی بستگی دارد.

 روند ۵۰ سال اخیر فعالیت های حمل و نقلی در سطح جهانی حاکی از افزایش سطح وابستگی به خودرو و تغییر در سبک زندگی اجتماعی است که به دنبال خود افزایش حساسیت نسبت به اثرات زیست محیطی و همچنین بازتاب های آن در حوزه سلامت را به همراه داشته است. (Hine, 2000)

تلقی كارشناسی این است، سیاست هایی که افزایش جابجایی خصوصاً با خودرو شخصی را رواج می دهند، از جنبه های مختلف ناپایدارند. این ناپایداری، ناظر به مواردی همچون اتلاف وقت و انرژی در تراکم و ازدحام ترافیكی، انتشار گازهای مضر و کاهش کیفیت هوا، گرم شدن جهانی، استفاده از منابع تجدیدنشدنی، سوانح جاده ای،کاهش ایمنی و سلامتی، آلودگی صوتی، تبعیض اجتماعی و افزایش هزینه های عمومی زندگی می باشد.

  مطالعات زیادی در مورد حمل و نقل مسافر اخیراً در شهرهای اروپایی به معنای وسیع از رفتار مسافران تا راه حل های فنی و پیاده سازی وسایل الکتروتکنیکی انجام شده است. خلاصه پروژه های حمل و نقل HORIZON 2020 نشان می دهد که حمل و نقل سطحی پایدار، موضوع اصلی در اتحادیه اروپا است.

پروژه عظیم پژوهشی–علمی Horizon 2020 یا افق علمی سال ۲۰۲۰ بزرگترین و مهمترین طرح پژوهشی و اختراعات حوزه اتحادیه اروپا تاکنون است. اهداف اصلی این پروژه تشویق اختراعات، ابداعات و راه حلهای اساسی در حوزه های مختلف به واسطه هدایت ایده های جدید از فضای آموزشی و آزمایشگاهی به بازار است. این طرح بودجه ای برابر با حدود ۸۰ میلیارد یورو را در طی ۷ سال )از ۲۰۱۴ تا (۲۰۲۰ به این منظور اختصاص داده است که این رقم به غیراز سرمایه گذاریهای حاشیه ای و جذب سرمایه از حوزه های عمومی و خصوصی به شکل جداگانه است.

 

انجام این تحقیقات بنیادی چندرشته ای و در نتیجه به اشتراک گذاری منابع نظری و روش شناختی در زمینه پایداری و توسعه پایدار سیستم حمل و نقل مهم است. آخرین تصویب مبنای حقوقی در چندین سطح ، دستورالعمل های روشنی در زمینه اقدامات پایدار ارائه می دهد. برای مثال نقشه راه اتحادیه اروپا برای حرکت به سمت اقتصاد کم کربن رقابتی در سال ۲۰۵۰نیاز به کاهش ۸۸تا۹۱% انتشار کربن در بخشهای مسکونی و خدمات را در مقایسه با سال ۱۹۹۰ متصور شده است.

 

 

 

کلمات کلیدی: حمل و نقل عمومی؛ مدل سازی تقاضای سفر ،روش حمل و نقل، محیط شهری،دوچرخه سواري، پیاده روی، اتوبوس، ماشین

 

 *** 

 

مطالعه حمل و نقل در کلان شهر استکهلم

 

سوئد، کشوری است در شمال اروپا در شبه‌جزیره اسکاندیناوی . پایتخت و بزرگ‌ترین شهر این کشور شهر استکهلم است. سوئد با مساحت ۴۵۰.۲۹۵ کیلومتر مربع، کمابیش اندازه عراق و چهارمین کشور بزرگ اروپا (ششمین کشور بزرگ اروپا با احتساب روسیه و ترکیه) از نظر مساحت می‌باشد. جمعیت سوئد بیش از ۱۰ میلیون نفر است که تقریباً ۷.۹ میلیون نفر آن را سوئدی‌ها تشکیل می‌دهند. این کشور با تعداد ۲۱ نفر در هر کیلومتر مربع از تراکم جمعیت پایینی برخوردار است که بیشتر این جمعیت نیز در جنوب سوئد مستقر هستند. همچنین بیش از ۸۵٪ مردم سوئد در ناحیه شهری زندگی می‌کنند.

کشور سوئد از حکومت مشروطه برخوردار بوده و دولت به شکل پارلمانی اداره می‌گردد. پادشاه در این کشور مقامی تشریفاتی است و کشور توسط نخست وزیر اداره می‌شود.

برنامه ریزی شهری

در سوئد خودگردانی محلی از طریق شهرداری‌ها و خودگردانی منطقه‌ای از طریق شوراهای استان اجرا می شود. مجموعه قوانین حکومتی مقرر می دارد که شهرداری‌ها و شوراهای استان مالیات وضع کرده به تصمیم‌گیری اجرایی در سطح محلی می‌پردازند. قانون‌گذاری دولت سوئد، دولت‌های محلی را موظف به انجام برخی از مسائل و وظایف می‌کند که عبارتند از: آموزش اجباری و متوسطه، مراقبت از اطفال و سالمندان، کمک به خانواده‌های نیازمند، آتش‌نشانی و حفاظت و تأمین امنیت عمومی را در بر می‌گیرد. دولت‌های محلی حق دارند برای تصمیم‌گیری در مورد فعالیت‌های خود، همه‌پرسی مشورتی انجام دهند که معمولا این همه‌پرسی همزمان با انتخابات عمومی انجام می‌گیرد.کشور سوئد از ۲۸۹ منطقه شهرداری،۲۱ استان و ۲۱ شورای استانی، متشکل می‌گردد.

 

 

شهرهای سوئد به ویژه شهر استکهلم در حال رشد است اما برای پروژه های ساخت و زیر ساختی این خطر وجود دارد که نتواند پروژه‌های عمرانی خود را به‌پایان برسانند. برای حل این چالش در پایتخت، نگاه استکهلم به‌سوی دیگر کشورهای اروپاست که شرکتی را پیدا کند که بتواند در این راه، به استکهلم یاری برساند.

شهر استکهلم بیش از ۴۰% از زمین‌های شهری خود را به فضای سبز اختصاص داده است . شهر استکهلم دارای رتبه ۲ در بین شهرهای سبز دنیا در زیمنس است . در سال ۲۰۱۰ ، شهر استکهلم اولین شهری بود که موفق به کسب رتبه اولین پایتخت سبز اتحادیه اروپا شده است. ساکنان این شهر نیز بیشترین میزان استفاده از شبکه مترو شهری شده است. شهر استکهلم نیز درصدد تبدیل شدن به شهر عاری از کربن است . با توجه به استاندارد‌های آلودگی منطبق بر استانداردهای بین‌المللی، شهر استکهلم تنها شهری است که موفق به کنترل انواع مختلف آلودگی در زندگی شهری شده است . شهر استکهلم دارای بیش از ۸۰۰ کیلومتر مسیر دوچرخه است.

سیستم اتوبوس شهری در اینجا بسیار منظم و دقیق است و تمام شهر را پوشش می دهد. در هر ایستگاه اتوبوس ، جدول زمانی رسیدن اتوبوس به ایستگاه ، نام ایستگاه و نیز ایستگاه‌های قبل و بعد مشخص شده است. علاوه بر این کتابچه‌هایی شامل راهنمای خطوط و جدول زمانی حرکت هر اتوبوس از ایستگاه‌های شهری به تمام منازل شهر داده می شود. این مطالب شامل اتوبوس‌های برون شهری به مقصد شهرها و روستاهای حومه نیز می شود،کمتر پیش می آید که اتوبوسی حتی یک دقیقه تاخیر داشته باشد.

ضمنا با توجه به تعهد شرکت اتوبوسرانی نسبت به تامین به موقع سرویس در صورتی که هر یک از شهروندان به دلیل تاخیر اتوبوس خسارتی ببینند مثلا به خاطر تاخیر اتوبوس از تاکسی استفاده نمایند، شرکت موظف به پرداخت خسارت مربوطه می باشد. از دیگر مسائل جالب در حمل و نقل شهری در سوئد استفاده گسترده و فراگیر از دوچرخه است و در اکثر خیابان ها مسیر های خاص دوچرخه وجود دارد.تنوع انواع دوچرخه نیز جالب توجه است.خانواده ها برای سوار کردن فرزندانشان صندلی‌های خاصی ، بر روی دوچرخه‌های خود نصب می‌کنند که البته در هنگام سوار نمودن فرزندان کمربندهای ایمنی خاص آن را می‌بندند و فرزندان نیز از کلاه ایمنی استفاده می کنند. حتی در زمستان سرد و برفی هم از دوچرخه استفاده میکنند.

برخی افراد برای رفت و آمد درون شهری ماشین‌های دو نفره و کوچکی می خرند که مصرف سوخت آن هم بسیار کم است. البته این ماشین‌ها واقعا کلاس ماشین را ندارد ولی به هر حال از دوچرخه بهتر و راحت‌تر است و مصرف سوخت کمی هم دارند.

 

 

مدیریت شهری

مدیریت شهری پایتخت سوئد در زمینه اجرای طرح‌های کلان شهری به ویژه در جهت توسعه حمل و نقل شهری بودجه های ملی را در اختیار شهرداری استهکلم قرار می‌دهد و این در حالی است که مدیران این شهر اروپایی از محل جمع‌آوری مالیات محل درآمدهای هنگفتی را کسب می‌کنند. حمل و نقل شهری استکهلم به عنوان حمل و نقل پاک متشکل از ناوگان اتوبوسرانی با استفاده از اتوبوس‌هایی که با سوخت برگشت ناپذیر فعالیت می‌کنند و شبکه مترو  که در سال ۱۹۳۳ تأسیس شده ، با استفاده از قطارهایی که با نیروی الکتریسته حرکت می‌کنند، مورد حمایت همه جانبه دولت سوئد قرار دارد. شالوده شبکه حمل و نقل شهری پایتخت سوئد بر اساس گسترش مترو بنا نهاده شده و متروی استهکلم با ۱۰۸ کیلومتر طول، از هفت خط و ۱۰۰ ایستگاه تشکیل شده و روزانه بیش از یک میلیون سفر در این شهر که تنها حدود ۹۰۰ هزار نفر جمعیت دارد با مترو انجام می‌شود. حضور این هنر درون شبکه‌ی مترو، نشان می‌دهد که سوئدی‌ها به‌صورت انحصاری هنرمند و ایده‌پرداز هستند. آن‌ها معتقد بودند، هنر نباید تنها متعلق به گالری‌ها و موزه‌های معروف استکهلم باشد.

۷۸ درصد شهروندان استهکلم برای جا به جایی روزانه خود علاوه بر مترو از ۱۷ خط اصلی اتوبوسرانی و ۴ خط تراموآ به طول ۲۹ کیلومتر استفاده می‌کنند.

در شهر استکهلم سیستمی تحت عنوان «سیستم قرعه‌کشی سرعت» راه‌اندازی شده که رانندگان را به قانون‌مداری هنگام تردد در شهر تشویق می‌کند.بدین ترتیب جریمه‌هایى که بابت سرعت غیرمجاز به پلیس پرداخت مى‌شود به عنوان جایزه به راننده‌هاى قانون‌مدار داده می‌شود.

از جمله سیاست ها و راهبردهای حمل و نقلی در استکهلم می‌توان به :

• بهبود وضع خیابان ها با گسترش سنگفرش ها و گسترش شبکه معابر
• تبدیل محور قوی عملکردی به محور بسیارزیبای پیاده‌روی بصری
• وجود ضوابط و مقررات سخت ترافیکی جهت جلوگیری از ورود وسایل نقلیه شخصی
• اولویت دادن به حرکت پیاده در فضای CBD زیرزمینی به جای کاربری های تجاری
• گسترش استفاده از سوخت های جایگزین همچون سوخت سبز با تخفیف عوارض مالیاتی
• تفکیک مسیرهای پیاده سواره و مسیر دوچرخه با اولویت سلسله مراتبی پیاده، دوچرخه سوار، ..
• ایجاد پارکینگ های متعدد طبقاتی به ویژه در بافت میانی جهت اتومبیل و محل پارک دوچرخه
• معاصرسازی شبکه های موجود همچون گسترش شبکه فاضلاب شهری

 

سوال سازمان فضایی مرکز تجاری–اداری (CBD)  ناحیه مرکزی تجاری (به انگلیسی: Central business district) که در زبان انگلیسی به اختصار CBD (سی بی دی) نامیده می‌شود، عنوانی است که در کشورهای مختلف برای اشاره به مناطقی در شهر که معمولاً مرکز فعالیت‌های کوچک و بزرگ تجاری هستند اطلاق می‌شود. ناحیه مرکزی تجاری از نظر کاربری زمین، در مقایسه با سایر مناطق شهر، دارای بیشترین تراکم کاربری تجاری است. این ناحیه معمولاً منطبق با مرکز شهر نیز هست.

 

جنبش تبدیل جای پارک اتومبیل به مکان‌های عمومی در سوئد

دولت سوئد قصد دارد شهرهای یک دقیقه‌ای در سراسر کشور به وجود آورد تا مردم به راحتی بتوانند از طریق دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی در فاصله بسیار نزدیک از محل زندگیشان، امور روزمره خود را انجام دهند.

شهرهای بزرگ سوئد، از حیث تبدیل فضای پارک خودروها در خیابان‌ها به مکان‌های عمومی پیشرو هستند، که در گوشه و کنار خیابان‌های آن، نیمکت‌هایی زیبا با طراحی‌های متنوع به چشم می‌خورد. با وجود اینکه دمای هوا در بسیاری از روزهای سال به زیر صفر می‌رسد، اما شهروندان آن در تمام طول سال، در این فضاهای عمومی کوچک گرد هم می‌آیند، به گفتگو می‌پردازند، با یکدیگر غذا و نوشیدنی سرو می‌کنند و از هر لحظه عمر خود بیشترین لذت را می‌برند. هدف دولت از ترویج این رویکرد در میان شهروندان، به تصویر کشیدن دنیای بدون خودرو بوده تا از این طریق، سلامت، پایداری و پویایی را برای شهرهای سراسر کشور و ساکنان آن‌ها تا سال ۲۰۳۰ به ارمغان آورد.

بدیهی است که پیاده‌سازی پروژه خیابان‌های یک دقیقه‌ای در بسیاری از کشورهای جهان امکان‌پذیر است، زیرا در چنین مناطقی، بخش اعظمی از زیرساخت‌های شهری را خیابان‌ها و در نتیجه وسایل حمل و نقل که اغلب موتوری است، فرا گرفته است؛ بنابراین، دود ناشی از تردد این خودروها نه تنها منجر به آلودگی هوا شده، بلکه از طریق افزایش اثرات جزایر گرمایی، سلامت شهرنشینان را به طور جدی با تهدید مواجه کرده است. شکی نیست که استفاده از فضای پارک خودروها برای ایجاد مکان‌های عمومی و پوشش‌های سبز خیابانی، می‌تواند به طور چشمگیری از تردد وسایل نقلیه بکاهد و پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را در میان مردم ترویج دهد.

بسیاری از شهروندان از فضای پارک خودروها در خیابان‌های محل سکونتشان برای ایجاد مکان‌هایی جهت پارک اسکوترهای برقی خود بهره گرفته‌اند. در همین راستا، یکی از کمپانی‌های تولید اسکوترهای برقی در کشور نیز در پروژه ایجاد پارکینگ‌های مخصوص اسکوتر در شهر مشارکت کرده و به طراحی این فضاها و حتی در بعضی از موارد، تأمین هزینه لازم برای آن پرداخته است؛ در نتیجه این اقدام، هر روز بر تعداد افرادی که از اسکوتر برای ترددهای داخل شهر خود بهره می‌گیرند، افزوده شده چرا که مردم دیگر ترس از ربوده شدن این وسایل خود را ندارند.

در استکهلم، پایتخت سوئد نیز بسیاری از مردم به احیای فضای پارک خودروها روی آورده و از این نظر بسیار احساس خرسندی می‌کنند. در یک نظرسنجی که محققان شهر بین ۳۲۲ نفر از ساکنان پایتخت انجام دادند، بیش از ۷۰ درصد شرکت کنندگان از تغییر کاربری خیابان‌ها و تبدیل آن‌ها به فضاهایی برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری احساس رضایت کرده و بر این باور بودند که میزان تحرک شهروندان به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

 

بسیاری از مقامات شهرهای سوئدی از رغبت خود به ایجاد شهرک‌های خودکفا سخن به میان آورده و ادعا کرده‌اند که ایجاد شهرهایی که در آن‌ها مردم می‌توانند تنها با ۱۵ دقیقه پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری به تمام امکانات مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند، بسیار ارزشمند است. از نظر این افراد، شهرهای یک دقیقه‌ای تنها نیاز مردم به فضاهایی برای ایجاد ارتباط با یکدیگر، نوشیدن و آشامیدن در بیرون از منزل و تنفس هوای سالم در فضای سبزی هر چند کوچک را فراهم می‌آورد، اما سایر نیازهای آنان را برآورده نمی‌کند. به همین دلیل، ایجاد شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای نیز باید در سراسر کشور پیاده شود تا با کاهش تردد وسایل حمل و نقل موتوری و تبعات منفی آن‌ها، بر زیست‌پذیری هر چه بیشتر شهرها افزوده شود.

 

ترافیک اتومبیل

(Biltrafik)

اتومبیلهائی که در سوئد شماره گذاری شده اند درصورت تردد به داخل یا از مرکز شهر استکهلم از ساعت ۳۰/۶ صبح تا ۲۹/۱۸ باید مالیات ازدحام ترافیک پرداخت کنند. این عوارض با توجه به ساعت تردد روزانه متفاوت است. در روزهای تعطیل، روز از قبل از روزهای تعطیل یا طی ماه ژوئن مالیات ازدحام ترافیک پرداخت نمی شود.

اتومبیلها بطور اتوماتیک در ایستگاههای پرداخت ثبت می شوند. اداره هیئت مدیره حمل و نقل در پایان هر ماه یک صورتحساب برای مالک اتومبیل ارسال می کند.

 

 

بازطراحی خیابان‌ها برای نجات شهرها در پساکرونا

طی چند سال اخیر، جنبشی به نام خیابان‌های پویا در کشور سوئد شکل گرفته که بر اساس آن ساکنان یک منطقه می‌توانند محل سکونت خود را بر اساس خواسته‌هایشان طراحی کنند.

شیوع بیماری کووید -۱۹ توانایی مدیران هر شهر را در حفظ ساکنان خود در مقابل وقوع بحران‌ها به تصویر کشید و پرده از نقص‌های طراحی شهری برداشت. طراحی فضاهای عمومی و پارک‌ها از جمله مباحثی بود که به شدت طی دوران کرونا مورد انتقاد بسیاری از شهروندان و حتی خود مقامات رسمی قرار گرفت چرا که اهمیت آن‌ها در این بحران، بیش از پیش بر همگان آشکار شد. بدیهی است که این فضاهای سبز نه تنها برای تامین رفاه جسمی و روانی ساکنان یک شهر بسیار حائز اهمیت است، وجود آن‌ها برای انجام تست‌ها و واکسن کرونا، دسترسی به اینترنت پرسرعت و توزیع غذای رستوران‌ها به منظور حفظ فاصله اجتماعی بین مشتریان، بسیار ضروری است. البته طراحان شهری می‌توانند با کمی خلاقیت رغبت استفاده از پارک‌ها و فضاهای عمومی را برای مردم افزایش دهند و محیط‌هایی امن برای تعامل بین آن‌ها به وجود آورند.

 

 

سوئد در سال ۱۹۷۹ قوانین مربوط به حمل و نقل عمومی قابل دسترس برای افراد ناتوان را تدوین کرد و بنابراین می توان آن را پیشرو در نظر گرفت. طبق دستورالعمل ها، همه کارمندان (کارورزان و همچنین شاغلان) باید آموزش اولیه در مورد دسترسی، کنوانسیون حقوق کودک، و رفتار شخصی با کودکان، افراد مسن و مسافران با محدودیت های عملکردی را تکمیل کنند. آموزش بیشتر باید حداقل هر سه سال یکبار رخ می دهد. اتوبوس ها همچنین با فضایی برای ویلچر طراحی شده اند.

 

ایستگاه ها و وسایل نقلیه نیز مجهز به اطلاعات شفاهی و سیگنال های مختلف برای راهنمایی مسافران هستند. برای اینکه مسافران راحت‌تر بدانند قطارها به کدام سمت حرکت می‌کنند، برای قطارهایی که به سمت شمال می‌روند یک مخبر زن و برای قطارهایی که به سمت جنوب می روند یک مخبر مرد دارند.

تابلوهای دیجیتال مقصد مجهز به “Protorer” هستند، کمک های صوتی که وقتی مسافران نزدیک تابلو می ایستند، به طور خودکار اطلاعات مربوط به حرکت های مختلف را می خوانند. ایستگاه ها و سکوها با سنگ فرش های لمسی و علامت های کنتراست برای تسهیل جهت گیری مجهز شده اند.  همچنین یک سرویس اسکورت به مسافران کمک می کند تا راه خود را پیدا کنند یا در هنگام تعویض قطار یا اتوبوس به آنها کمک کند.اکثر ایستگاه ها مجهز به آسانسور هستند.

 

همین طور طی ارزیابی که انجام شد، مقرر گردید:

شهرداری استکهلم (جمعیت ۲.۲۷ میلیون نفر) برای زیرساخت مسیر دوچرخه با هدف دستیابی به افزایش ۱۵ درصدی تعداد مسافران دوچرخه تا سال ۲۰۳۰ متعهد شد. این کار بر اساس سناریویی ساخته شده قبلی است که در آن داده های ثبت فردی آدرس خانه و محل کار و تخصیص مدل حمل و نقل به روش های مختلف حمل و نقل شناسایی شده است ۱۱۱.۴۸۷  نفر با ظرفیت فیزیکی برای رسیدن به محل کار با دوچرخه در عرض ۳۰ دقیقه اما در حال حاضر با ماشین به محل کار خود رانندگی می کنند.

نتایج این طرح : اثرات عوارض بیماری و هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی که به افزایش فعالیت بدنی، تغییر در قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا و خطر تصادف در این طرح اندازه‌گیری می‌شوند. بیشترین کاهش در هزینه های مراقبت های بهداشتی به دلیل افزایش فعالیت بدنی و کاهش قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در میان جمعیت استکهلم نسبت داده می شود. سود خالص مورد انتظار از سرمایه گذاری ۸.۷٪ از بودجه مراقبت های بهداشتی شهرستان استکهلم ۲۰۱۷، و ۳.۷٪ پس از تخفیف است. ارزیابی اقتصادی تخمین می زند که مداخله مقرون به صرفه است . نتیجه‌گیری سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های شهری برای افزایش دوچرخه‌سواری به عنوان حمل‌ونقل فعال از دیدگاه بخش مراقبت‌های بهداشتی مقرون‌به‌صرفه است.

 

طبق مطالعه Global Burden of Diseas، آلودگی هوای بیرون پنجمین عامل خطر مرگ در سال ۲۰۱۵ بود که باعث مرگ ۴ میلیون مرگ زودرس در سراسر جهان شد (کوهن و همکاران، ۲۰۱۷). بر اساس همین نظرسنجی، همچنین تخمین زده شد که ۹۵ درصد از جمعیت جهان در معرض سطوح کیفیت هوا فراتر از دستورالعمل‌های کیفیت هوای سازمان جهانی بهداشت (HeIaTIfHMa، ۲۰۱۸) قرار دارند. کربن سیاه (BC) جزء آلودگی هوا است و معیار قابل اعتمادی برای ذرات مرتبط با احتراق در نظر گرفته می شود (گراهام و همکاران، ۲۰۱۴؛ جانسن و همکاران، ۲۰۱۱). تغییرات روزانه در سطوح پس‌زمینه کربن سیاه با پیامدهای نامطلوب سلامتی در جمعیت‌های شهری، از جمله شروع انفارکتوس میوکارد (Bhaskaran و همکاران، ۲۰۰۹؛ پیترز و همکاران، ۲۰۰۴)، افزایش خطر مرگ و میر (Ostro et al. ، ۲۰۱۵) و پذیرش در بیمارستان (بل و همکاران، ۲۰۱۴). در مطالعات دیگر، سطوح کربن سیاه پس زمینه شهری با تعدادی از پیامدهای سلامتی متوسط، از جمله التهاب سیستمیک  ، کاهش فعالیت آنتی اکسیدانی ، افسردگی بخش)، فیبریلاسیون دهلیزی ، تاکی آریتمی بطنی ، و کاهش عملکرد ریه (Franco Suglia et al., 2008). شواهد جدیدی از اثرات نسبتاً حاد تنظیم اپی ژنتیکی محیطی ژن‌های آسم آلرژیک و به دنبال آن قرار گرفتن در معرض شخصی با کربن سیاه نیز ارائه شده است (یونگ و همکاران، ۲۰۱۷).

 

 

شکل ۱. سطوح مواجهه شخصی با کربن سیاه (BC؛ میکروگرم بر متر مکعب) در هر گذر، با استفاده از حالت‌های مختلف سفر در امتداد چهار خیابان شهری، تقریباً. ۲ kmeach، در استکهلم (حالت کمپین (۱ و ۲)). نمودارهای جعبه با میانه ها در شکل نشان داده شده است، جایی که کادر مربوط به صدک های ۲۵-۷۵ و خطوط عمودی به ترتیب با مقادیر حداقل و حداکثر در ۱.۵ IQR مطابقت دارد. * فقط داده‌های خودرو از حالت کمپین (HeIaTIfHMa، ۲۰۱۸). فقط داده‌های پیاده‌روی از حالت کمپین (کوهن و همکاران، ۲۰۱۷).

 

 

براساس تحقیقات انجام شده حدود ۵۱% از رفت و آمدهایی که با اتومبیل انجام می‌شود مربوط به مسافت‌هایی کمتر از ۵/۷ کیلومتر است. این به این معنی است که تغییر دادن جامعه‌ی وسیعی از افراد به سمت استفاده از دوچرخه، دارای جامعه آماری بزرگی است و اثرات مفیدی در کاهش انتشار آلاینده‌ها و سطح آلودگی هوا خواهد داشت.

 

ممکن است بنظر رسد که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا می‌تواند خطر برای دوچرخه سواران ایجاد کند، حال آنکه، نتایج مطالعات نشان می‌دهد دوچرخه سواران به طور کلی در معرض کمتری از ذرات ریز، ترکیبات آلی فرار و مونوکسید کربن و سایر آلاینده‌ها در مقایسه با سرنشینان اتومبیل‌ها هستند. بنابراین در هنگام دوچرخه‌سواری، سطح کمتری از افراد در معرض آلاینده‌ها هستند ولی در مورد سرنشینان اتومبیل، جذب آلاینده‌ها به دلیل افزایش زمان در معرض قرار گرفتن آلاینده‌ها که تقریباً ۲ تا ۴ برابر است، بیشتر است.

 

نتایج تحقیقات در کشور سوئد نشان می‌دهد که چنانچه رانندگان اتومبیل بجای استفاده از اتومبیل از دوچرخه به مدت ۳۰ دقیقه برای رسیدن به محل کار خود استفاده کنند که این به معنای افزایش ۱۱۰۰۰ دوچرخه‌سوار جدید است، متناسب با ۲۰۹% درصد افزایش استفاده از دوچرخه نسبت به وضع موجود است و به این معناست که افراد ۷% کمتر در معرض گازهای سمی مانند NOx و دی اکسید کربن و سایر آلاینده‌ها قرار می‌گیرند و این امر یعنی نجات ۴۴۹ سال عمر افراد این جامعه.

علاوه بر این سر و صدا و حجم بالای تراکم از جمله نتایج منفی گسترش استفاده از وسایل نقلیه موتوری در سطح هر جامعه‌ای است. در سالهای اخیر سر و صدای ترافیک اتومبیل‌ها، یک خطر بهداشت شهری است که بر رشد کودکان جامعه تأثیر می‌گذارد و باعث افزایش سکته قلبی در بزرگسالان می‌شود. دوچرخه‌سواری به عنوان رویکردی برای کاهش سر و صدای ترافیک و کاهش تراکم بسیار موثراست.

 

 

  

 

• سیستم حمل و نقل عمومی در مسیر توسعه و هوای پاک

مطالعه موردی شهر استکهلم

Article  ۱/۱

Accessibility for All in Public Transport and the Overlooked (Social) Dimension—A Case Study of Stockholm

 

Article  ۲/۱

Mobile Semiosis and Mutable Metro Spaces: Train Graffiti in Stockholm’s Public Transport System

 

Article  ۳/۱

ersonal exposure to black carbon in Stockholm, using different intraurban transport modes

 

Article  ۴/۱

Health economic assessment of a scenario to promote bicycling as active transport in Stockholm, Sweden

 

 

• مقاله و تحقیق در مورد مدل ارزیابی سیستم حمل و نقل هوشمند شهری

Research on Evaluation Model for Urban Intelligent Transport System

 

• انجمن علمی اقتصاد شهری ایران
• پایگاه اطلاع رسانی شهرسازی (۱۳۸۹)، وظایف شهرداری ها و مدیریت شهری در جهان.
• پایگاه اطلاع رسانی شهرداری تهران

 

 

  تهیه کنندگان :                                     

 

 

حمیده براتی( دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت امور شهری-دانشگاه تهران)

 

  

 

محمد حسن بصیری( دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت امور شهری-دانشگاه تهران)

 

 

     

 محمد رضا میرزایی( دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت امور شهری-دانشگاه تهران)