به گزارش اشراف – شیما کرمی، شیخی، تاریخ بیهقی را در قالب داستانهایی کوتاه متناسب با فهم و درک نوجوانان نوشته است. این کتاب سرشار از پند و اندرز و اتفاقات عجیبوغریب است. ماجراهایی پرشور و هیجان انگیز که سرگرم کننده و آموزنده هستند. نوجوان در هر داستان با مفاهیمی همچون دوستی، صداقت، بخشش و … آشنا میشود و در انتهای هر قصه میتواند نتیجهگیری کند. بین صفحات کتاب تصاویر و تیترهای رنگی بزرگی تعبیه شده که باعث عدم یکنواختی ظاهری کتاب برای بچه ها میشود. با شیخی درباره این کتاب و لزوم بازآفرینی داستانهای کهن به سبک کودکانه صحبت شده و این را پرسیدیم که خواندن این مجموعه چه تاثیری بر نسل جدید میگذارد. او معتقد است ادبیات کهن پر است از داستانهایی که به مدح و ستایش خصوصیاتی مانند نیکی، صداقت، دوستی، بخشش و … میپردازد که در هیچ زمانی کهنه نمیشود و همیشه پرطرفدار است.
چرا تاریخ بیهقی را برای بازنویسی و ارائه به نوجوانها انتخاب کردید؟
پروژهای، از طرف انتشارات سوره مهر به نام «قصههای شیرین ایرانی» به تعدادی از نویسندگان شاخص در زمینه کودک و نوجوان مطرح شد که هدف تبدیل داستانهای کلاسیک ایرانی به قصه و آشنایی نوجوان با آثار کهن، و در کنار آن سرگرمی و آموزش بود. من تصمیم به بازنویسی تاریخ بیهقی را گرفتم چون متاسفانه به دلایل مختلف فرصت مطالعه کامل تاریخ بیهقی را پیدا نکرده بودم که این فرصتی بود تا بتوانم کل کتاب را مطالعه کنم. دلیل دیگرم این بود که بچهها تاحدی با گلستان و بوستان و شاهنامه آشنا هستند و بازنویسیهای زیادی از این کتابها، با سبکهای مختلف نگارشی صورت گرفته است اما تاریخ بیهقی را نمیشناسند، و میتوانم فرصت آشنایی بچهها با این اثر فراهم کنم. این اثر اولین تجربه من در بازنویسی کتب کهن بود. تاریخ بیهقی جز کارهای ماندگار و بسیار ارزشمند سرزمینمان است که نثری سنگین در عین حال زیبا دارد.
به نظر شما نوجوانان امروزی میتوانند با این کتاب ارتباط برقرار کنند؟
خیلیها ادبیات کهن را دوست دارند چون یک بخش عظیمی از ادبیات کشورمان است. در کنار آن بچهها هم به قصههای ادبیات کهن علاقه دارند. در جلسات کتابخوانی مجازی با نوجوانان، شور و شوق آنها نسبت به این سبک نگارش بسیار زیاد بود. طبق آمار بهدست آمده از کتابخانهها، بیشترین کتابهایی که به امانت گرفته شده، قصههای ادبیات کهن است. خود ما هم نسبت به این کتب انس و الفت زیادی داریم و برایمان جالب است. قصههایی که در زمان مدرسه خواندهایم و هنوز در ذهن ما مانده است که مسلما برای نوجوانان هم به همین شکل است.
این کتابها میتواند بر روی سبک زندگی نوجوانان امروزی تاثیر بگذارند؟
مسلما تاثیر دارد. در تاریخ بیهقی بسیاری از آموزهها به صورت غیرمستقیم القا میشود اما در بعضی مواقع حتی به صورت مستقیم گفته و نتیجه گیری میشود. درست است که تاریخ بیهقی مربوط به زمان غزنویان است ولی، فقط تاریخ محض نیست بلکه درس زندگی است. این اثر شامل داستانهایی زیبا از آداب و رسوم، جغرافیا، عقاید مختلف، اوضاع دربار و … است که کتاب را از خشکی و یکنواخت بودن خارج و پند و اندرز به همراه دارد. خصوصیاتی مانند نیکی، صداقت، دوستی، بخشش و … که در هیچ زمانی کهنه نمیشود و همیشه پرطرفدار است. تاریخ بیهقی پر است از این قبیل داستانها.
آیا خواندن این کتاب می تواند نوجوانان را ترغیب به خواندن کتاب اصلی تاریخ بیهقی کند ؟
بله. اما نمیتوان تعمیم داد. اکثر کسانی که به سراغ کتب اصلی میروند، نوجوانانی هستند که به ادبیات کهن علاقه دارند و این مجموعه فرصت خوبی را برای آنها فراهم میآورد که با سبک نگارش نویسنده و مضمون کتاب آشنا شوند. در هر صورت اگر خواننده ترغیب به خواندن کتاب اصلی نشود، با خواندن قصههای کهن توانسته پند و اندرز بیاموزد.
دغدغه شما در بازنویسی کتب کهن چیست؟
بازنویسی کتب کهن امری بسیار سخت و تخصصی است در صورتی که تعدادی معتقدند ساده و روان است. مرحله اول انتخاب قصه است که بعد از آن کار اصلی آغاز میشود. ساختار نگارش باید متناسب با فهم و درک نوجوان باشد. سبب ایجاد علاقه و در عین حال حفظ نثر کتاب شود. همین موضوع بسیار دقیق و ظریف است.