به گزارش اشراف- وجیهه قاسمی،برای نمونه در یک بررسی کلاسیک در دهه ۱۹۳۰ یک استاد سفیدپوست آمریکایی با یک زوج جوان چینی اقدام به مسافرت به سراسر آمریکا می‌کنند. تعصب نژادی شدیدی علیه آسیایی‌ها در آن زمان در آمریکا حکم‌فرما بود و هیچ قانون تبعیض نژادی نیز در اماکن عمومی وجود نداشت. این سه هم‌سفر در بیش از ۲۰۰ هتل، متل و رتوران توقف کردند و در تمام آنها به جز یک هتل بی‌هیچ مشکلی پذیرایی شدند؛ پس از آن بازگشت، نامه‌ای به تمام این هتل‌ها، متل‌ها و رستوران‌ها ارسال و از آنها پرسیده شد که آیا یک زوج چینی را به‌عنون مهمان می‌پذیرند یا خیر. از ۱۲۸ پاسخ دریافت‌شده، ۹۳ درصد به درخواست پاسخ منفی داده بودند. به عبارت دیگر، صاحبان این اماکن نگرش‌هایی را ابراز کردند که بسیار متعصبانه‌تر از رفتار واقعی آنها بود. از این رو و برپایه این پژوهش و دیگر مطالعات، منتقدان این پرسش را مطرح کردند که آیا نگرش واقعا رفتار را پیش‌بینی می‌کند؟

جالب است بدانید پس از این مطالعات، برخی حتی توصیه کردند که روان‌شناسان اجتماعی مفهوم «نگرش» را کلا کنار بگذارند و درعوض توجه را به متغیرهای موقعیتی معطوف کنند که از سوی آنان دست‌کم گرفته شده بود.

مطمئنا افزون بر نگرش، عوامل دیگری نیز در تعیین رفتار نقش دارند. یکی از این عوامل به میزان فشار اجتماعی در موقعیت مربوط است. مطالعات نشان داده که اکثریت در موقعیت‌های مختلف، همنوایی می‌کنند حتی وقتی می‌دانند که اکثریت در خطا هستند و آن مسئله‌ای را که با آن همنوایی می‌کنند مغایر با ندای وجدان خود می‌بینند.

در سطح جامعه به‌خصوص در دوران نوجوانی به وضوح دیده‌ایم که افراد تحت فشار همسالان خود یا بنا بر همه‌گیر بودن یک رفتار نزد همسالان خود، آن رفتار را از خود بروز می‌دهند حتی اگر واقعا تمایلی به انجام آن نداشته باشند یعنی نگرش خود را نادیده می‌گیرند. هر فردی به‌عنوان بزرگسال نیز اگر مروری بر رفتارهای خود در موقعیت‌های اجتماعی داشته باشد حتما به مورد یا مواردی برخواهد خورد که خلاف میل و نگرش خویش آنها را انجام داده و شاید حتی هرگز پیش‌بینی یا تصوری از انجام آن از سوی خود نداشته است.

چالش همخوانی بین رفتار و نگرش هرگز خاتمه نیافته و همچنان نسل جدیدی از پژوهش‌ها صورت گرفته‌اند که معطوف به شناخت شرایط خاص بوده‌ است و تحت آن شرایط، نگرش عملا رفتار را پیش‌بینی می‌کند.

به طور کلی یافته‌ها نشان می‌دهند که نگرش‌ها زمانی رفتار را بسیار  خوب پیش‌بینی می‌کنند که شرایط زیر برقرار باشد:

• قوی و با هم همخوان باشند.
• به طور خاص به رفتار مورد پیش‌بینی مربوط باشند.
• ناشی از تجربه مستقیم فرد باشند.
• شخص در لحظه رفتار از نگرش خود آگاه باشد.

از این به بعد هرگاه خواستید نظری بدهید، تامل کنید و نگرش خود را مرور کنید. آیا واقعا به آن اعتقاد دارید؟ یا هرگاه رفتاری کردید که از خودتان توقع نداشتید، بهتر است نگرش‌های خود را آگاهانه مروری دوباره کنید.