به گزارش اشراف – سیده مهدیه قرشی: از جمله اقدامات کشورهای غربی در حل این بحران در گام اول این است که آنان از نقش‌آفرینی مبهم در سوریه پرهیز کرده و از تکرار سخنان گذشته خود آن هم بدون عمل به آنها اجتناب کنند. برای مثال در حالی که امریکا، فرانسه و انگلیس خواستار ترک حکومت از سوی بشار اسد بودند، دولت روسیه بدون اعمال فشارهای دیپلماتیک و نظامی علیه سوریه وارد عمل شده و خود را به عنوان بازیگر پیشرو خارجی در بحران سوریه معرفی کرد.

این مساله فرصتی برای به گروه‌های افراطی به وجود آورد تا از پشتیبانی ایالات متحده و کشورهای اروپایی برخوردار شده و در عین حال گروه‌های مخالف دولت سوریه نیز مسلح شوند.

نکته دوم اینکه گروه‌های افراطی در سوریه دارای توانایی قابل توجهی برای استفاده از فرصت‌ها برای گسترش حضور و نفوذ خود هستند. مقابله با این روند مستلزم طراحی و اجرای موثر در حل و فصل منازعات در مدتی طولانی است. کشورهای غربی منابع مالی قابل توجهی را برای حمایت از کمک های بشردوستانه، جامعه مدنی، حکومت محلی و مخالفت سیاسی با دولت سوریه اختصاص داده‌اند، اما این اقدامات صرفا در دوره‌های کوتاه مدت یک سال یا کمتر از آن انجام شده است.

در واقع هنگامی که پروژه‌ها و اقدامات کشورهای غربی ( در بازه کوتاه مدت) به پایان می‌رسد، گروه‌های افراطی آماده‌اند تا به جوامع محلی به عنوان ارائه دهنده خدمات، امنیت و یا بودجه کمک کنند. برای مثال این امر به گسترش جبهه فتح الشام در ادلب کمک کرده است. بنابراین ابتکارات آینده باید بر زمان بلندمدتی تمرکز داشته تا اپورتونیسم چنین گروه‌هایی کاهش یابد.

در نهایت باید پذیرفت که مناقشات سوریه به هیچ وجه قابل شناسایی پیش‌بینی نیست و توافق‌هایی که منجر به متوقف کردن این درگیری‌ها می‌شود، به طور خودکار نمی‌تواند جریان‌های مربوط به پناهندگان را پایان دهد.

علاوه بر این، با پیروزی دولت اسد در زمینه نظامی، سوالاتی در مورد امکان بازگشت ۶،۳ میلیون آواره سوری به خانه های خود و ۴.۹ میلیون نفر که در خارج از کشور پناه گرفته‌اند، افزایش خواهد یافت.

در بسیاری از موارد، پناهندگان و افراد آواره سوری در بازگشت به شهرهایشان با مسائل مختلفی مواجه هستند؛ از جمله برخی از آنها در سایر کشورها سرمایه‌گذاری کرده‌اند و عده‌ای دیگر از آنان خانه‌های خود را بر اثر حمله گروه‌های افراطی از دست داده‌اند. حمایت ناکافی از پناهندگان ممکن است برخی از این پناهندگان را – به ویژه جوانانی که بدون آموزش و پرورش رشد کرده‌اند – به سوی جنایت و افراط گرایی بکشاند. این در حالی است که کمبود حمایت از آنها باعث آسیب‌پذیر شدن بیشتر آوارگان نسبت به استثمار و سوءاستفاده از آنان خواهد شد. اما اسکان سریع آنان با توجه به وجود بحران پناهندگان اروپا راه حل مناسبی نخواهد بود.

با این حال از سال ۲۰۱۱، سیاستگذاران غربی نه تنها موفق به پایان دادن به درگیری وحشیانه در سوریه نشده‌اند، بلکه از رویارویی با بزرگترین بحران پناهجوی که همیشه تجربه کرده‌اند نیز خسته شده‌اند؛ با این وجود، هنوز هم با توجه به درس‌های شش سال گذشته از بحران سوریه، همچنان فرصت برای حل و فصل مناقشات در این کشور وجود دارد و کشورهای غربی می‌توانند با استفاده از اهرم اقتصادی به بازسازی سوریه پس از حل و فصل بحران آن بپردازند و این مورد ممکن است آخرین شانس غربی‌ها باشد.

منبع:
چتم هاووس/ دکتر نیل کوئیلیام