به گزارش اشراف- سیده‌معصومه معاف رودپیشی، در اطرافیان، دوستان و شاید خانواده همه ما کسی یا کسانی را داریم که چپ‌دست بوده یا هستند. حالا چرا «بوده»؟! چون به‌عینه دیده‌ام که خواهر کوچکم در خردسالی چپ‌دست بود، اما شوربختانه مادرم اصرار داشت که او با دست راست کارهایش را انجام دهد؛ نقاشی که می‌کشید با دست چپ کوچک و نحیفش مدادرنگی‌ها را در دست می‌گرفت و بسیار آرام و ظریف رنگ‌آمیزی می‌کرد، حتی قاشق و چنگال را برعکس ما می‌گرفت، یعنی قاشق در دست چپ و چنگال در دست راست. بعد از مدتی که مادرم مدام به او گوشزد می‌کرد چگونه از دست راست و چپش استفاده کند، خواهرم توانسته بود با مهارت خاصی از هر دو دست برای انجام کارها بهره ببرد. البته داستان به همین‌جا ختم نشد، بگذریم…

این خاطره مقدمه‌ای شد برای اینکه بگویم اکنون خواهرم راست دست است، حتی زمانی که سازهای تار و سه‌تار را تدریس می‌کند و می‌نوازد.

چرا روز چپ‌دست‌ها؟

اصلا چرا باید روز راست‌دست‌ها داشته باشیم؟ مگر نه اینکه اکثر مردم جهان راست‌دست هستند و تعداد اندکی چپ‌دست؟

بررسی‌ها و آمارها بیانگر این مهمند که حدود ۹۰ درصد جمعیت جهان راست‌دست و بقیه چپ‌دست هستند، البته افراد کمی با مهارت منحصر به‌فردی زندگی می‌کنند و توانایی بهره‌مندی از هر دو دست را دارند. محققان جمعیت چپ‌دست جهان را حدود ۱۰ درصد می‌دانند که در مقایسه با جمعیت کل کره خاکی رقم اندکی است.

گلایه‌های یک چپ‌دست

دوست عزیزی دارم که هنرمند قابلی هم هست و درعین حال همکاریم. او اندر مصائب چپ‌دست بودن گلایه‌ها دارد که ممکن است حرف دل دیگر دوستان هم‌روزش هم باشد؛ مثلا اینکه هنگام کار با کامپیوتر و لپ‌تاپ و موس وکیبورد- که علی‌القاعده برای راست‌دست‌ها طراحی‌شده- هوش بسیاری می‌خواهد و مصرف فسفرهای مغزش چندبرابر معمول می‌شود! ای‌بابا! پلی‌استیشن و همه بازی‌های مشابهش هم که بیشتر برای راست‌دست‌ها ساخته شده. دیگر اینکه زمان استفاده از دوربین عکاسی برای زدن شاتر باز هم چپ‌دست بودن دوست مرا گرفتار می‌کند. صندلی راننده‌ و امکانات آن و دنده و جالیوانی تعبیه‌شده در اتومبیل که دیگر هیچ، قوانین راهنمایی‌ورانندگی، صندلی‌های تک‌دسته یا دانشجویی، میزهای پر کردن فرم در اداره‌ها و بانک‌ها، زونکن‌ها و مکانیسم‌های دفترهای سیمی، حتی سوراخ‌های دسته قیچی و بسیاری از ابزارها همه دست به دست هم داده‌اند که چپ‌دست‌ها را دست به‌سر کنند.

این مشکلات که شاید از نگاه یک راست‌دست پیش‌پاافتاده به‌نظر بیایند، برای چپ‌دست‌ها معضلات و چالش‌های روزانه و عادی است. حالا درمی‌یابیم که یکی از دلایل نامگذاری روزی ویژه چپ‌دست‌ها انتقاد به این است که همه ابزار و امکانات برای راست‌دست‌ها طراحی شده‌اند و این بسیار عجیب است، آن هم در عصر تکنولوژی و فناوری و نوآوری!

مبارزه مستقیم و غیرمستقیم با باورهای خرافی درخصوص چپ‌دست‌ها از دلایل دیگر این نامگذاری است. در گذشته در بسیاری از جوامع چپ‌دستی ناهنجاری و رفتار ناپسند محسوب می‌شد، خدا را سپاس که آن دوران گذشت. در آن محیط‌ها سعی بر این بود که کودکان را به استفاده از دست راست تشویق و ترغیب یا تطمیع و تهدید کنند!

روز جهانی چپ‌دست‌ها برای توجه بیشتر به مشکلات آنان، افزایش آگاهی عمومی و احترام به تفاوت‌های این اقلیت در تقویم جهانی ثبت شده است.

حالا روز چپ‌دست‌‌ها چه روزی هست؟

از زمانی که روز چپ‌دست‌ها وارد تقویم جهانی شده حدودا ۵۰ سال می‌گذرد. زمان این رویداد به سال ۱۹۷۶ میلادی برابر با ۱۳۵۵ هجری شمسی بازمی‌گردد. در این سال، ۱۳ آگوست یا ۲۲ مرداد روز جهانی  چپ‌دست‌ها نام‌ نهاده شد.

از آنجا که دنیا، دنیای راست‌دست‌هاست و چپ‌دست‌ها اقلیت به‌شمار می‌روند باید دل آنها را هم به دست آورد و روزی را به آنان اختصاص داد تا شاید مردم با یادآوری این روز به اهمیت وجود این انسان‌های عزیز بیشتر پی‌ببرند؛ همان‌ها که از سرعت تحلیل و تفکر بالایی برخوردارند و تمایل‌شان به کسب درآمد بیشتر است و شاید بهتر است بگویم افراد کاری‌تر و کارآمدتری هم هستند. دوستانی که کمتر وابسته‌اند و توانایی سازگاری بیشتری با محیط دارند.

چپ‌دستی برتری یا معضل؟

این باور همه‌شمول وجود دارد که چپ‌دست‌ها باهوش‌تر و خلاق‌تر از راست‌دست‌ها هستند و گاهی خوش‌خط‌تر. این امر درست است، چون همان‌طور که گفتم یک چپ‌دست برای کارهای روزمره‌اش با چالش‌های بسیاری مواجه می‌شود. همین تلاش مضاعف برای رسیدن به اهداف و انجام کارها موجب تقویت عملکرد مغز، بهره‌گیری همزمان از دو نیم‌کره آن و درنتیجه هوش و خلاقیت بیشتر خواهد شد.

به‌راحتی می‌توانید بررسی‌های تجربی را بیابید که نشان می‌دهد ورزشکاران چپ‌دست در مقابل رقیب راست‌دست‌شان چقدر شانس پیروزی بیشتری دارند. افراد چپ‌دست‌ در ورزش‌هایی که نیاز به تمرکز دارند عملکرد درخشان‌تری نشان می‌دهند، قهرمانان ورزش‌هایی مانند تنیس، بوکس، بیس‌بال و بولینگ و… گواه این مدعا هستند.

بچه‌معروف‌های چپ‌دست

بدون ترتیب خاصی آلبرت انیشتین، مهاتما گاندی، پابلو پیکاسو، نیل آرمسترانگ، بیل گیتس، مارک زاکربرگ، استیو جابز، چارلی چاپلین، آنجلینا جولی، رابرت دنیرو، آمیتا باچانِ عزیز، اپرا وینفری، ناپلئون بناپارت، لئوناردو داوینچی، جان اف کندی، ماری کوری، میکل آنژ، افلاطون، ارسطو، چرچیل از چپ‌دستان معروف بوده و هستند و اما در کشور عزیزمان مهران غفوریان، محسن تنابنده، زیبا بروفه، بهنوش بختیاری، لاله اسکندری، هانیه توسلی، حامد کمیلی، فرهاد قائمی، ندا شهسواری، کریم باقری، علیرضا نیکبخت‌واحدی- و بسیاری دیگر که من نمی‌شناسم- چپ‌دست هستند؛ راستی یادم رفت دایی‌مهدی خودم هم چپ دست است و خط فوق‌العاده زیبایی دارد.

روزتان خجسته خوبان روزگار