به گزارش اشراف-سیده‌معصومه معاف‌رودپیشی: اکنون که سال‌ها از نامگذاری بیستم فروردین «روز ملی فناوری هسته‌ای» می‌گذرد- روزی که یادآور غرور ملی ایرانیان در دستیابی به قدرت هسته‌ای است- شاید دلیل اصلی نامیدن این روز را ندانیم، پس به این بهانه پیرامون آن همین بس که بگویم ۲۰ فروردین ۱۳۸۵ خبر دستیابی ایران به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای و راه‌اندازی زنجیره کامل غنی‌سازی اورانیوم اعلام شد؛ همان دستاوردی که با اتکا بر توان داخلی و اتکال به پروردگار در شرایط تحریم به آن رسیدیم، خبری که جهان را شگفت‌زده کرد. این مناسبت با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در تقویم جمهوری اسلامی ایران درج شد تا تاریخ گواه عظمت و توانایی جوانان ایران‌رمین باشد.
امروز که ۱۷ سال از این موفقیت می‌گذرد، بجاست از تمام شهیدان و دانشمندان پرتلاش و فداکار این عرصه ارزشمند یادی کنیم؛ عزیزانی که میراثی بی‌نظیر برای نسل‌های بعد از خود به‌جای نهادند؛ اردشیر حسین‌پور، مجید شهریاری، مصطفی احمدی‌روشن، مسعود علی‌محمدی، داریوش رضایی‌نژاد، رضا قشقایی‌فرد، محسن فخری‌زاده‌مهابادی و… .
با مجاهدت این‌گونه دلاوران، دانشمندان، نوآوران و متخصصان کشورمان با دستیابی به نسل جدیدی از سانتریفیو‌ژها و اعلام آن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران را در جمع کشورهای دارای فناوری غنی‌سازی اورانیوم قرار دادند و سبب شدند که ما به کشورهای عضو باشگاه اتمی بپیوندیم.

*انرژی هسته‌ای چیست؟
نوعی انرژی ذخیره‌شده درون اتم است که هسته آن را به‌شکل منسجم و واحد نگه می‌دارد. با تلاش و تحقیق فراوان دانشمندان دریافتند که چطور می‌شود از نیروهایی که حجم زیادی از انرژی را داخل هسته شکل می‌دهند، بهره برد. مهم‌ترین فرد در این زمینه آلبرت اینشتین بود که با کشف فرمول ریاضی E = mc2 نظریه نسبیت را به ما عرضه کرد. اینکه ماده می‌تواند به انرژی تبدیل شود، از بزرگ‌ترین دستاوردهای انسانی است و نمی‌توان به‌سادگی از کنار آن گذشت.
نیروی هسته‌ای در نیروگاه‌ها کاربرد فراوان دارد و در این مکان‌ها از عنصر اورانیوم به‌عنوان سوخت بهره می‌برند، شاید بدانید که یکی از کاربردهای دیگر آن نیروی محرکه در کشتی‌ها و زیردریایی‌هاست، حتی در کشتی‌های فضایی از این نیرو استفاده می‌شود.

*اهمیت انرژی هسته‌ای
پایه این انرژی فناوری توسعه پایدار است و از جهت میزان تولید انرژی با دیگر روش‌های تولید انرژی رقابت‌پذیر است. سوخت انرژی هسته‌ای قرن‌ها در دسترس خواهد بود، پس بسیار باارزش‌تر از سوخت‌های فسیلی و… است.
سابقه بی‌خطر بودن آن قابل‌مقایسه با هیچ منبع عمده انرژی دیگری نیست و مصرفش آلودگی واقعی ایجاد نمی‌کند، همچنین منابع کم‌نظیر سوخت‌های فسیلی را برای نسل‌های آتی حفظ می‌کند. هزینه‌های سوخت انرژی هسته‌ای هر روز درحال کاهش است و پسماندهایش را می‌توان برای مدتی طولانی بی‌خطر کنترل کرد.
با همه این تفاصیل چرا نباید از این نعمت‌الهی بهره برد؟ نعمتی که در تشخیص بیماری‌های گوناگون از آن استفاده می‌شود، ازجمله تشخیص و پیگیری انواع سرطان، تصویرگیری بیماری‌های قلبی، تشخیص عفونت‌ها و التهاب مفصلی، آمبولی و لخته‌های وریدی، رادیوگرافی، گامااسکن، رادیوبیولوژی، تصویربرداری در پزشکی هسته‌ای، انواع اسکن و… .
برای درمان بسیاری از بیماری‌ها نیز می‌توان از آن بهره برد. کاربردهای انرژی اتمی در تهیه و تولید انواع رادیوداروها مانند ید ۱۳۱، تهیه و تولید کیت‌های رادیودارویی جهت مراکز پزشکی هسته‌ای، کنترل کیفی رادیوداروهای خوراکی و تزریقی برای تشخیص و درمان بیماری‌ها، تهیه و تولید کیت‌های هورمونی و درنهایت پرتودرمانی برای مثال نابودی تومورهای سرطانی با پرتوها شایان‌توجه است.
آیا می‌دانید انرژی اتمی برای استرلیزه کردن هسته‌ای و میکروب‌زدایی وسایل پزشکی با بهره‌مندی از پرتوهای هسته‌ای کاربرد دارد؟
در کشور عزیزمان ایران در زمینه پزشکی هسته‌ای دستاوردهای فراوانی داشته‌ایم که روزبه‌روز بر شمارشان افزوده می‌شود. برای آشنایی بیشتر می‌توانید به نشانی https://aeoi.org.ir مراجعه کنید تا از خدمات و اخبار این نیروی عظیم در ایران آگاه شوید.

*شعر هاتف
«دل هر ذره را بشکافی آفتابیش در میان بینی» مصرعی کم‌نظیر از یک ترجیع‌بند هاتف‌اصفهانی شاعر قرن ۱۲ هجری. بی‌مناسبت نیست که بعد از ورودش به کتاب‌های درسی به لوگوی سازمان انرژی اتمی ایران هم راه یافته و کنار آرم این سازمان به زیبایی خودنمایی می‌کند. شاید شما هم ترغیب شده باشید که کل این ترجیع‌بند دلنواز را بیابید و بخوانید.
پس بخشی از این شعر هدیه به شما، بلند بخوانید و لذت ببرید.
چشم دل باز کن که جان بینی
آنچه نادیدنی است آن بینی
گر به اقلیم عشق روی آری
همه آفاق گلستان بینی
بر همه اهل آن زمین به مراد
گردش دور آسمان بینی
آنچه بینی دلت همان خواهد
وآنچه خواهد دلت همان بینی
بی‌سروپا گدای آنجا را
سر به ملک جهان گران بینی
هم در آن پا برهنه قومی را
پای بر فرق فرقدان بینی
هم در آن سر برهنه جمعی را
بر سر از عرش سایبان بینی
گاه وجد و سماع هر یک را
بر دو کون آستین‌فشان بینی
دل هر ذره را که بشکافی
آفتابیش در میان بینی
هرچه داری اگر به عشق دهی
کافرم گر جوی زیان بینی
جان گدازی اگر به آتش عشق
عشق را کیمیای جان بینی
از مضیق جهات درگذری
وسعت ملک لامکان بینی
آنچه نشنیده گوش آن شنوی
وانچه نادیده چشم آن بینی
تا به جایی رساندت که یکی
از جهان و جهانیان بینی
با یکی عشق ورز از دل و جان
تا به عین‌الیقین عیان بینی
که یکی هست و هیچ نیست جز او
وحده لااله الاهو

روز ملی فناوری هسته‌ای گرامی