
به گزارش اشراف، زهرا سلیمانی: امروزه که شاهد سرعت بالای تکنولوژی و پیشرفت چشمگیر هوش مصنوعی و عوامل وابسته به آن هستیم و بیش از پیش ردپای آنها را زندگی بزرگسالان هستیم میدانیم که این موضوع نیز بر روند زندگی و رشد کودکان و نوجوانان نیز نقش بسیار پررنگ تری دارد. یکی از راه هایی که میتوان کودکان را کمی از دنیای پر مشغله دور کرد قصهگویی است. قصهگویی یکی از رقبای سرسخت بازی هی رایانهای، گوشی، اینترنت، تلوزیون و … است که از گذشتۀ دیرین تا کنون در فرهنگ و تربیت اصیل ایرانی نقش بسیار مهمی را داشته.
ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻣﻬﺎرﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از اوان ﮐﻮدﮐﯽ ﻣﯽآﻣﻮزﯾﻢ، ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن ﻻﻻﯾﯽﻫﺎی ﻣﺎدراﻧﻪ و ﭘﺲ از آن ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن ﻗﺼﻪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ رﺷﺪ ﮐﻼﻣﯽ، ﻗﺼﻪ ﮔﻮﯾﯽ ﻓﻮاﯾﺪ دﯾﮕﺮی ﻫﻢ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن دارد. ﮐﻮدک در ﻗﺼﻪ راه ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد را ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن ﻗﺼﻪای درﺑﺎره از دﺳﺖ دادن ﻓﺮد ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ، وﻗﺘﯽ آن را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ، از روش ﺷﺨﺼﯿﺖ داﺳﺘﺎن ﺑﺮای آراﻣﺶ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ. در دﻧﯿﺎی ﻗﺼﻪ، ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺧﻮب و ﺑﺪ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﺑﺎ ﻫﻢ آﺷﺘﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺻﻠﺢ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد.
ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻗﺼﻪ ﮔﻮﯾﯽ، ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﮐﺮدن ﮐﻮدک ﺑﻪ ﮐﺘﺎب اﺳﺖ، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺼﻪای را ﺷﻨﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻌﺪ آن را در ﮐﺘﺎﺑﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ. ذﻫﻦ ﮐﻮدک ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن ﻗﺼﻪ ﻧﻈﻢ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﺣﺎﻓﻈﻪاش ﭘﺮورش ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ را ﺑﻬﺘﺮ درک ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد.
مصطفی رحماندوست در این زمینه گفت: نخستین تأثیر قصهگویی این است که بچهها را از عالم واقعی به دنیای خیال میبرد؛ جایی که کودک در ذهن خود جهانی تازه برای داستان میسازد. این روند، علاوهبر تقویت تخیل، مهارت شنیداری، گویایی، گنجینه واژگان، و توانایی انتقال مفاهیم در کودکان را افزایش میدهد. قصهگویی مادرِ تئاتر است و نباید با آن یکی شود، قصه، گفتنی است.
او یکی از مهمترین دستاوردهای قصهگویی را ایجاد ارتباط عاطفی بین کودک و قصهگو دانست و افزود: فرقی ندارد که قصهگو مادر باشد یا مربی، همین که کودک میبیند بزرگتر برایش وقت گذاشته و قصه میگوید – حتی اگر قصه بیمعنی باشد- احساس مورد توجه قرار گرفتن در او شکل میگیرد که تأثیر مثبت روانی دارد.
آرزو شاهمیوه اصفهانی رواندرمانگر کودک و نوجوان درباره قصهگویی و رشد چندجانبه کودک تأثیر بهسزایی دارد، گفت: قصهگویی و داستانسرایی میتواند مهارتهایی کودک اعم از قدرت تخیل و حافظه، فن بیان، تعامل اجتماعی، مهارت شنیداری و نوشتاری را تقویت کند.
او با تاکید بر تأثیر قصه بر رشد هوش و شناخت کودک افزود: از لحاظ رشد شناختی، کودکانی که شنوای قصه باشند، هوش و استدلال کلامی، زبان بیانی و حافظه شنیداری قویتری خواهند داشت، دایره لغات آنها افزایش مییابد و سبب داشتن تعامل و ارتباط بهتر با دیگران میشود.
این رواندرمانگر کودک و نوجوان عنوان کرد: تأثیر قصهگویی بر رشد و تربیت کودکان آنچنان چشمگیر است که در علم روانشناسی، روش درمانی تحت عنوان قصه درمانی وجود دارد که برای رفع اختلالات و مشکلات رفتاری، رشد مسائل اخلاقی در کودکان و آموزش مهارتهای زندگی و اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد.