به گزارش اشراف-وجیهه قاسمی، نیل اسملسر، جامعه‌شناس ۶ شرط را به عنوان عوامل اولیه و تعیین‌کننده رفتار جمعی ذکر کرده است:

• زمینه ساختاری؛ به این معنا که ساختار جامعه باید به‌گونه‌ای باشد که شکل خاصی از رفتار جمعی در آن به وقوع بپیوندد. در جوامعی که ابراز اندیشه، مباحثات، جدل‌ها، عدالت‌خواهی، اعتراضات، تظاهرات و مبارزه سیاسی ممنوع است، رشد و نمو و بیان خودانگیخته قوای حسی، هیجانی و فکری افراد جامعه محدود و سرکوب می‌شود. این وضعیت زمینه مساعدی را برای پرورش رفتار خودانگیخته در میان افراد جامعه فراهم می‌کند.
• فشار ساختاری؛ هنگامی که فشاری بر جامعه تحمیل می‌شود، مردم اغلب برای یافتن راه‌حلی پذیرفتنی به همکاری با یکدیگر ترغیب می‌شوند. زمانی که در جامعه‌ای وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تحمل‌ناپذیر می‌شود، مردم غالبا درباره این وضع با یکدیگر صحبت می‌کنند و هر کس راه‌هایی را برای حل مسئله ارائه می‌دهد. از طرفی در چنین وضع طاقت‌فرسایی اکثر افراد جامعه دچار تعارض‌های روانی ناشی از واپس‌زدگی‌می‌شوند. این تعارض‌های روانی افراد جامعه را دچار اختلالات رواین متعددی می‌کند و آنان به تدریج به سرپیچی از نظم حاکم متمایل می‌شوند. حس تخریب آنان را برمی‌آشوبد و زمینه را برای دست‌زدن به اقدامات قهرآمیز در آینده فراهم می‌کند.
• باور تعمیم‌یافته؛ قبل از اینکه راه‌حلی دسته‌جمعی برای یک مسئله یافت شود، باید همه بپذیرند که چنین مسئله‌ای وجود دارد؛ بنابراین مسئله باید شناخته شده، افکار عمومی به آن توجه کرده و راه‌حل‌های ممکن برای آن ارائه شود. هنگامی که قدرت اقتصادی دولت تحلیل می‌رود و هیچ اصلاحی برای اوضاع تحمل‌ناپذیر صورت نمی‌گیرد، جامعه درمی‌یابد که قدرت مادی دولت برای مقابله با دشواری‌هایی که گریبان‌گیر جامعه شده، افول کرده است. در چنین شرایطی امید جامعه برای بهبود اوضاع به یأس تبدیل می‌شود و جامعه به این نتیجه می‌رسد که باید از راه‌های سیاسی یا به شیوه قهرآمیز حکومت را تحت فشار قرار دهد.
• عوامل شتاب‌دهنده؛ برای ظهور رفتار جمعی باید نخست رویداد مهمی افراد را به واکنش وادارد. این رویداد خاص اغلب با شایعه، مبالغه‌آمیز می‌شود و در نتیجه به صورت چشمگیرتری جلوه می‌یابد.
• بسیج برای اقدام؛ هنگامی که رویداد شتاب‌دهنده‌ای رخ می‌دهد، گروه برای اقدام بسیج می‌شود. این نوع سازمان که اعضای آن با شتاب گرد هم آمده‌اند، بسیار بی‌ساختار است و بافت منسجمی ندارد.
• عملیات گروه اجتماعی؛ موفقیت یا عدم‌موفقیت تلاش‌های جمعی افراد عمدتا به موفقیت یا شکست مکانیزم‌های کنترل اجتماعی در جامعه بستگی دارد. این مکانیزم‌های کنترل اجتماعی از جمله پلیس و نیروهای انتظامی، دولت و رسانه‌های همگانی با هم نتیجه رفتار جمعی را تعیین می‌کنند

رفتار جمعی نوعی رفتار نسبتا بی‌ساختار، خودانگیخته،‌ هیجانی و پیش‌بینی‌ناپذیر است. افراد هنگامی که در رفتار جمعی درگیر می‌شوند، به محرک خاصی که ممکن است شخص یا رویداد خاصی باشد، پاسخ می‌دهند. اگر مسئله مورد نظر جمع حل شود، اعضای آن پراکنده می‌شوند. درصورتی که رفتار جمعی برای تغییرات مورد نظر در جامعه صورت گیرد، دستاوردهای ثمربخشی به بار خواهد آورد اما اگر آسیب‌زدن به اموال عمومی ضربه‌زدن به جامعه و لطمه‌زدن به جان مردم صورت گیرد، برای جامعه زیان‌بار خواهد بود.