نام امید بنکدار را بیشتر به عنوان فیلمنامه‌نویس و کارگردان در سینما شنیده‌ایم؛ حال آن که به گفته خودش آغاز کار او در عرصه تئاتر رقم خورده است. او که در کارنامه کاری خود فیلم‌هایی چون «شبانه روز»، «ارغوان» و «گیلدا» را دارد، پس از سال‌ها به عرصه نمایش بازگشته است و این روزها با نمایش «مافیای روباه‌ها» روی صحنه عمارت نوفل‌لوشاتو رفته است.

«مافیای روباه‌ها» تلفیقی از سینما و تئاتر است و  اساس «داستان عامه‌پسند» از راجر آوری و کوئنتین تارانتینو توسط امید بنکدار نوشته شده و روایت‌گر ماجراهایی است که برای وینسنت و جولز ۲ گانگستر آمریکایی که برای پس گرفتن کیف گمشده رییس‌شان مارسلوس والاس به سراغ جوانی به نام برت می‌روند، رخ می‌دهد.

امید بنکدار کارگردان نمایش «مافیای روباه‌ها» در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین در رابطه با علت بازگشتش به تئاتر پس از سال‌ها کار سینمایی و دوری از صحنه بیان کرد: من کارم را با طراحی صحنه نمایش آغاز کرده‌ام و سال ها بود که سودای کارگردانی یک نمایش را در سر داشتم. شرایط مساعد نبود و اگر بخواهیم در مورد نارضایتی‌ها گفت‌وگو کنیم، این نارضایتی منحصر به ساز و کار ناسالم حاکم بر سینما نیست.

او ادامه داد: نارضایتی در کل فضای فرهنگ و هنر امروز تسری پیدا کرده است. اعمال سلیقه‌های فردی، سانسورهایی که پارامترهای معینی ندارد و از پروژه‌ای به پروژه دیگر و از هنرمندی به هنرمند دیگر متغیر است، حاکمیت فروش بر فرهنگ، بی‌ارزش شدن پروسه پیش تولید در سینما و تمرین در تئاتر و تغییر کردن واژه خلق یا ساختن به جمع کردن یک فیلم یا نمایش همه و همه می تواند اسباب نارضایتی منِ نوعی را به عنوان فیلمساز یا کارگردان نمایش یا نویسنده یا نقاش، فراهم کند. اما چاره چیست؟ به نظرم کناره گرفتن و ایستادن و کار نکردن جا را برای کسانی که از انفعال ما سود می‌برند بازتر می‌کند. پس باید تلاش کرد و ایستاد و ماند و ساخت و اگر چیزی در توشه باشد برای حفظ ساحت مقدس فرهنگ میهن خویش هزینه کرد. این بزرگترین هدف من بود.

بنکدار در رابطه با ایده اجرایی نمایش «مافیای روباه‌ها» و استفاده از ویدئو در نمایش گفت: ترکیب و استفاده ویدیو در نمایش، ابتکار من نیست و ویدِئو پروجکشن سال‌ها است به شکل‌های مختلف در نمایش‌ها به کار گرفته می‌شود. نمونه‌های درخشان آن کارهای کارگردان‌هایی مثل محمد مساوات، رضا ثروتی و امیررضا کوهستانی است که من افتخار همکاری و دوستی با آنان را داشته‌ام.

این کارگردان افزود: «مافیای روباه‌ها» چون بر اساس فیلم کالت «پالپ فیکشن» طراحی شده بود و نیاز به فضایی کمیک استریپ گونه داشت و این بار من با همکاری طراحان و تیم اجرایی به شکل تازه‌ای از کاربرد ویدیو در نمایش رسیدیم. ما تقریبا برای هر شخصیت یک بازیگر روی صحنه داشتیم که آن شخصیت را تجسد می‌بخشید و یک بازیگر که روی پرده نمایش، دیالوگ‌ها را نقش‌خوانی می‌کرد و یک تصویر کمیک استریپ گونه از شخصیت آیکونیک فیلم که آن صحنه به‌خصوص از فیلم را برای مخاطب بازنمایی می‌کرد. در ابتدا نگران بودیم که تماشاگر نمایش، برای انتخاب نظرگاهش گیج یا برای دنبال کردن داستان سردرگم شود ولی بازخوردها نشان داد که این تجربه نو برای مخاطبین خوشایند بوده است.

کارگردان فیلم «شبانه روز» در رابطه با علت انتخاب فیلم «پالپ فیکشن» برای ایده نمایش«مافیای روباه‌ها» بیان کرد: علت انتخاب «پالپ فیکشن» به بازگشت من از سینما به صحنه نمایش برمی گردد. می‌خواستم حالا که از سینما به تئاتر برمی‌گردم چیزی از سینما را با خود به صحنه نمایش بیاورم. فیلمنامه درخشان تارانتینو می‌توانست این امکان را به من بدهد که علاوه بر به صحنه کشیدن یک داستان سرگرم کننده و مفرح، به دغدغه‌های همیشگی خودم یعنی تجربه در فرم اجرایی هم بپردازم.

امید بنکدار همچنین به حضور بازیگران مطرح به عنوان نقش‌خوان اشاره کرد و گفت: همکاری من با بازیگران و چهره‌های شناخته شده سینما، تلویزیون و تئاتر از سال‌های ابتدایی کارم آغاز شد. از اولین فیلم‌های کوتاه بازیگرانی مانند شبنم طلوعی، پانته‌آ بهرام، مریم بوبانی، ستاره اسکندری، لادن مستوفی، امیرحسین صدیق، حبیب دهقان نسب و… را به همکاری دعوت کردم و این عزیزان به خاطر لطف به من و تیم همکاران و ارزشی که برای فیلم‌های تجربی و فرهنگی قائل بودند، پیشنهاد همکاری را پذیرفتند و این همکاری‌ها همچنان ادامه دارد تا جایی که رابطه من با تعدادی از این عزیزان مانند رابطه اعضای یک خانواده است. در «مافیای روباه‌ها»  هم از آن جایی که پرده نمایش ، پرده سینما را نمایندگی می‌کرد، سعی کردم از دوستان بازیگر سینما برای نقش‌خوانی یاری بگیرم که از نتیجه کار بسیار راضی‌ام و امیدوارم مخاطبین عزیز هم نظر مشابهی داشته باشند.

کارگردان نمایش«مافیای روباه‌ها» در رابطه با همکاری‌اش با بازیگران جوان در این نمایش بیان کرد:همکاری من با بازیگران جوان هم مانند همکاری با چهره‌های شناخته شده از دوران فیلم‌های کوتاه شروع شد. بازیگری مانند آزاده صمدی اولین تجربه بازیگری‌اش را در فیلم کوتاه “هیچکس با هیچکس سخن نمی‌گوید” آغاز کرد که این همکاری در فیلم سینمایی «شبانه روز» و فیلم سینمایی «ارغوان» هم ادامه پیدا کرد. یا دوست عزیزم مرتضی اسماعیل کاشی که بازیگر درخشان تئاتر است و اولین تجربه حضورش مقابل دوربین سینما فیلم سینمایی «ارغوان» بود که در فیلم گیلدا هم ادامه پیدا کرد.

او ادامه داد: در «مافیای روباه‌ها»،  با تعدادی از بازیگران حرفه‌ای تئاتر همکاری داشتم که در این نمایش خوش درخشیدند و در کنار آن‌ها با بازیگران جوان و پرانرژی و باانگیزه‌ای همکاری کردم که تعدادی از آن‌ها هنرجوهای دوره‌ها و کلاس‌های خودم بودند و حیفم می‌آمد که استعداد و توانایی‌شان دیده نشود و خوشحالم که از همین الان به همکاری با پروژه‌های دیگری دعوت شده‌اند. این اعجاز تئاتر است که تو برای روزها، هفته‌ها و ماه‌ها با گروهی عجین می‌شویم و اثری خلق می‌کنیم که فرزند این ساعات درخشان تمرین و ممارست است، در این مسیر رشد می‌کنیم، پخته می‌شویم، سوهان می‌خوریم تا بالنده شویم و به درخشش برسیم.

بنکدار در پایان گفت: امید دارم در این آشفته بازار که بزرگترین تبلیغ برای یک فیلم یا تئاتر صندلی‌های فروخته شده آن است، این نمایش نقطه کوچکی برای آغاز تشکیل گروه‌های تئاتری تازه، نمایش‌ها و تجربه‌های تازه و رویکردهای نوین در نمایش ایرانی باشد.

خبرنگار:هانیه علی‌نژاد