کتاب «گروگانکشتگی» به قلم نوید ظریفکریمی برگی از اتفاق تاریخی خاکخورده ما را ورق میزند. تفاوت این کتاب با دیگر آثار تاریخی این است که در این اثر بعد داستانی و تخیل نویسنده بر مستندنگاری آن غالب است و نویسنده با یک ایده و طرح تاریخی مخاطب را با داستانی از خود همراه میسازد.
«گروگانکشتگی» قصه گروگانهای سفارت آمریکا در تهران است که از سوی دانشجویان پیرو خط امام به اسارت درآمدند. در پی این اتفاق، نیروی زمینی ایالات متحده در ۵ اردیبهشت ۱۳۵۹ برای آزادسازی آمریکاییهای گروگان گرفتهشده با چندین بالگرد و هواپیما وارد حریم هوایی ایران شد که نهایتاً با شکست به کشور خودشان بازگشتند. پس از شکست عملیات نیروهای آمریکایی، گروگانهای آمریکایی به مکانهای مختلفی برده شدند تا امکان انجام عملیاتهایی از این دست در آینده دشوارتر شود. این گروگانها به گفته نویسنده به شهرهای مختلفی انتقال داده میشوند. داستان کتاب نیز درباره انتقال چند تن از این گروگانها به مشهد است.
نوید ظریفکریمی با بیان این نکته که ایده این اثر بکر بوده، گفت: پیداکردن ایدههای بکر که روی آن بشود کار کرد سخت است. برای این ایده هم با تحقیقاتی که انجام دادم متوجه شدم که در این زمینه کاری انجام نشده است و من کار را آغاز کردم.
وی همچنین درمورد چالشهایی که خلق این اثر به همراه داشت، گفت: این کار شبیه، شبیه به راه رفتن روی لبه تیغ بود و حجم و شکل کار به نحوی است که میشد افراد واقعی در آن باشند. همچنین ترکیب واقعیت و داستان بسیار چالشبرانگیز است. چرا که در بخشهایی از کار باید بین واقعیت و تخیل یک را انتخاب کنید و آن را در اثر پررنگتر سازید. من ترجیحم این بود که بعد داستانی پررنگتر باشد. فرمی که برای رمان انتخاب شده است اولویت داستانی مرا بیشتر نشان دهد. فکر میکنم که در بعد داستانی موفق بوده است. اگر به اندازه یک جمله، خرده روایت یا شخصیت اضافهتر پیش برویم، ممکن است از قالب داستانی بیرون بیاییم.
اینداستاننویس درمورد نوآوریاش در نحوه روایت گفت: هدف من روایت تاریخی این اتفاق نبود. بلکه از تاریخ بستری ساختم تا قصه خودم را بیان کنم. درمورد این روایت شرح مستندی وجود ندارد. اگر هم منبع مستندی بود تبدیل به تاریخ شفاهی میشد که دغدغه من نبود. بنابراین حرفی که در کتاب زده میشود مجموعه در هم تنیده وقایع و شخصیتهایی است که با ایده خلاقه نویسنده شکل گرفته است. ایده داستان واقعی است اما چه اتفاقات و چه شخصیتهایی دقیقاً وجود داشته تخیلی است. خواستم شخصیتهایی را به تاریخ بیاورم و به آنها نقش و مسئولیت بدهم. کتاب بعدی من «گروگانگرفتگی» هم که قرار است منتشر شود به همین صورت است. آنجا هم بستر تاریخ است و شخصیتهایی که در جریان گروگانگیری سفارت بودند و اتفاقاتی را رقم میزنند.
ظریفکریمی در پایان گفت: امیدوارم مردم کتاب را بخوانند. کتابی که درمورد یک اتفاق واقعی اما با روایت خیالی است و این بهانهای شود که به دنبال مستندات آن بروند و اگر علاقهمند هستند پژوهش کنند و روایت تاریخی چیزی نباشد که در پستوهای دفاتر خاک بخورد و دیده نشود.
هانیه علی نژاد
https://eshraf.ir/?p=37387