
به گزارش اشراف، زهرا سلیمانی: مسألهی زیبایی و زیباییشناسی یکی از بحثانگیزترین مسائل حوزهی فلسفه و هنر است که همچنان راه را برای ایدهپردازیهای جدید و به چالش کشیدن ایدههای قدیمی باز گذاشته اما چنانکه از عمدهی متون بر میآید، امر زیبایی و زیباییشناسی، بیشتر دغدغهی بزرگسالان بوده است تا کودکان.
کودکان با توجه به عنصري که در تصوير نقش غالب را داشته باشد در مورد تصويرها قضاوت ميکنند و اينکه کدام عنصر براي يک کودک نقش غالب دارد به ذائقه ي شخصي وي بستگي دارد. شايد زماني که رنگ در مقابل اندازه، براي يک کودک جايگاهي غالب دارد براي کودک ديگر مغلوب باشد. زماني که کودکان در مورد حضور يا عدم حضور يک عنصر نظر خود را اعالم کردند، آنقدر نظرات آنها به هم مشابه بود و آنچنان،
حضور يک عنصر ديداري را به عنوان دلیلي قاطع براي انتخاب خود مطرح ميکردند که براي ذائقه ي شخصي نميشد جايگاه چندان مستحکمي در نظر گرفت. اما وقتي عناصر شناسایی و فهم درک زیبایی شناختی روبروي هم قرار ميگرفتند و کودک بايد بین دو عنصر انتخاب ميکرد، پاي سلیقه ي شخصي به میان آمد و جايگاه مستحکم عناصر را به صورتي متعادل تر درآورد طوري که نميتوان به سادگي گفت که کودکان براي رنگ اهمیت بیشتري قائل هستند تا اندازه و اندازه را بیشتر از بافت مد نظر قرار ميدهند.
فرزانه آقاپور استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان با اشاره به این موضوع که گاهی نیز ما اَشکال نامتعارفی از زیبایی را داریم که نادیده گرفته میشوند و اتفاقاً امروزه در ادبیات کودک این موضوع به وفور دیده میشود گفت: اگر صداهای متعدد و متنوع داشته باشیم، حضور همۀ این انواع در کنار هم است که باعث بروز زیبایی میشود و کودکان بر اساس تنوع نگاه، جنسیت، قومیت، دین و بسیاری موارد دیگر از هویت خودش و یافتن بخشی از وجود خودش در اثر لذت میبرد.
مریم جلالی استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان گفت: عناصر زیبایی پیش از هر چیز احساسات مخاطبان یعنی کودکان و نوجوانان را نشانه میگیرند و ما در ورود به این بحث با دو استراتژی متن و مخاطب روبهرو میشویم که به هم تنیده شدهاند و جداکردن این دو مقوله موجب آسیب به حوزۀ ادبیات خواهد شد.
وی وحدت و هماهنگی، تقارن، توازن، روشنی و تناسب را مشترکات عناصر زیبایی متن در ادبیات برشمرد و افزود: متن باید ایجاد چالش و مکالمه کرده و در مخاطب لذت سمعی و بصری در مخاطب ایجاد کند و همین درک زیبایی است که مخاطب را به این سمت سوق می دهد. ذوق و شهود و تأمل نظری از راههای درک زیبایی برای مخاطب است. تأمل نظری اتفاقی است که اثر را در سازۀ آثار فاخر قرار میدهد که ماریا نیکولایوا نیز روی آن تحقیق کرده و دکتر مهدی حجوانی و خانم زمانی آن را ترجمه کردهاند و اثری در باب رویکردهای زیباییشناسی در ادبیات کودک و نوجوان شده که به تازگی توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان آن را منتشر شده است.