به گزارش اشراف- جواد نومیری: در اواخر ماه ژوئن، آژانس املاک «خانه اسرائیل من» برای تعدادی از مشتریان خاص خود، همایشی را در کنیسهای در لوسآنجلس برگزار کرد: آنها شهروندان یهودی-آمریکایی بودند که قصد داشتند در اسرائیل یا در شهرکهای غیرقانونی کرانه باختری اشغالی خانه بخرند.
آژانسهای املاک در سال جاری چندین همایش را در سراسر آمریکای شمالی در شهرهایی مثل مونتریال، تورنتو، نیوجرسی، بالتیمور و بروکلین برگزار کردهاند. جنگ غزه که شهرکسازی اسرائیلیها و حق حاکمیت فلسطینیها بر سرزمین خود را برجسته کرده معترضانی را مقابل این همایشها گردهم آورده است.
بهخشونت کشیده شدن یکی از این اعتراضات در لوسآنجلس توجه بسیاری را جلب کرد. معترضان که مقابل همایشی در کنیسه Adas Torah جمع شده بودند، فروش آنچه را که «سرزمین دزدیدهشده» نامیدند تقبیح کردند و در کوچههای غرب لوسآنجلس با معترضان حامی اسرائیل رودررو شدند.
بهگفته پلیس لوسآنجلس، میان این دو گروه درگیریهایی شکل گرفت و معترضان گزارش دادند پلیس آنها را با باتوم مورد ضرب و شتم قرار داده بود. این زد و خورد در تمام رسانهها بهجای اینکه اعتراضی سیاسی نسبت به رویدادی بهمیزبانی شرکتها و آژانسها معرفی شود، درگیری خشونتآمیز در عبادتگاه نشان داده شد که از رهبران سیاسی هر دو حزب از جمله جو بایدن درخواست میکرد این دست از اعتراضات را مصداق یهودستیزی جلوه دهد. وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد درباره این حادثه تحقیق میکند.
اما خرید خانه در کرانه باختری اشغالی راه آسانی دارد: کافی است در آگهیهای وبسایتها گشت و گذار کنید. در وبسایتهایی که عمدتاً برای یهودی-آمریکاییهایی که قصد مهاجرت به اسرائیل را دارند، طراحی شدهاند، خریداران میتوانند با جستوجوی اینترنتی املاک متنوعی را در مناطق اشغالی ببینند که تمام ویژگیهای سبک زندگی ویلایی در حومه شهر را منتقل میکند.
در همایشهایی که آژانس «خانه اسرائیل من» برگزار کرده، نزدیک به دهها آژانس ملک و املاک شرکت کردند. براساس لیستی خانههایی که در اینترنت آگهی شدهاند، ۶ آژانس عملاً برای فروش دستکم ۲۰ ملک جداگانه تبلیغ کردهاند که در ۸ شهرک کرانه باختری و شرق اورشلیم قرار گرفتهاند. دیگر آژانسها هم دستکم دهها ملک فروشی در کرانه باختری را در وبسایتهایشان فهرست کردهاند. آژانسهایی که در این گزارش ذکر شدهاند بهدرخواستها برای گفتوگو پاسخ ندادهاند.
این آژانسها آگهی فروش خانههایی را در شهرهای «معاله آدومیم»، «افرات»، «متسبیه یریحو»، «گیوات زیو»، «هار ادار»، «حشمونائیم»، «آریل» فهرست کردهاند که تماماً در شهرکهای کرانه باختری قرار دارند و با اورشلیم یک ساعت رانندگی فاصله دارند. آگهیهایی هم در «غفعات همتوس» در شرق اورشلیم دیده میشوند.
شهرکسازی در کرانه باختری مدتهاست که انتقادهایی را از سوی جامعه بینالمللی در پی داشته که این شهرکها را غیرقانونی و نقض ماده ۴۹ کنوانسیون ژنو میداند. دولت اسرائیل غیرقانونی بودن شهرکها را بهچالش میکشد اما با این حال به گفته سازمان «صلح اکنون»، گروه ذینفوذ اسرائیلی که مخالف گسترش شهرکسازیهاست، ۱۴۶ شهرک، قانونی شناخته میشوند. بهگفته این گروه، دولت اسرائیل، زمینها را بهطور ویژه به اسرائیلیها اجاره میدهد و فلسطینیها را از استفاده از قطعههای جدید که دولت در کرانه باختری غصب کرده، ممنوع میکند.
در ماههای اخیر با تشدید جنگ اسرائیل در غزه انتقادها از شهرکسازیها در بحبوحه افزایش ناگهانی خشونتها علیه فلسطینیها در مناطق اشغالی بیشتر شده است. روز جمعه، دولت اسرائیل طرح خود را برای تصرف غیرقانونی اراضی بیشتری از کرانه باختری و برای ساخت شهرک اعلام کرد که آن هم محکومیت جامعه بینالمللی را در پی داشته است.
رویای آمریکایی در قلب اسرائیل
وبسایت «خانهام در اسرائیل» که گروهی از مشاوران املاک آمریکایی را اداره میکند به برگزاری همایش لوسآنجلس کمک کرد. این وبسایت عکسهایی را از همایشهای دیگر در شهر تنیک در نیوجرسی و مونتریال منتشر کرده که فضای داخلی کنیسهها با میزهاییهای مختص به آژانسهای ملک و املاک، کمپانیهای وامدهی و دفاتر وکالت نشان میدهد که نشستهاند و با متقاضیان خرید خانه صحبت میکنند. روی یکی از پارچهنویسیها نوشته شده: «خانه رویاییتان را در اسرائیل پیدا کنید.» روی یکی دیگر از پارچهها برای آپارتمانهای لوکس نوشته شده: «رویایی آمریکایی را در قلب اسرائیل زندگی کنید.»
باروکی کوهن، مشاور املاک، با اشاره به شهرکسازیها در کرانه باختری میگوید: «خیلیها میخواهند آنجا زندگی کنند. زیبا، کوهستانی و خوشمنظره است.» «خانه اسرائیل» نام آژانس کوهن است که در همایش لوسآنجلس شرکت نکرد اما املاک مشابهی را در داخل اسرائیل و در امتداد خانههای شرق اورشلیم برای یهودی-آمریکاییها بهفروش میگذارد.
او برنامه دارد در آینده آگهی خانههای ساختهشده در شهرکهای اسرائیلی در شهر فلسطینی حبرون را به لیست خود اضافه کند. کوهن اهل نیوجرسی است که از کودکی تا الان برای دیدن خانوادهاش به اسرائیل سفر میکند. او در سال ۲۰۱۴ خانه دوم خود را در اورشلیم خریداری کرده است.
کوهن میگوید از برگزاری همایشهای آژانسهای املاک مثل همایش لوسآنجلس یک دهه میگذرد. این همایشها معمولاً در اتاق کنفرانس هتلها و در خانههای مردم و علاوه بر آن در کنیسهها برگزار میشوند. تخمینهای او حاکی از آن است که سالانه ۱۰۰ همایش مختلف ملک و املاک در سراسر آمریکای شمالی برگزار میشود.
کوهن میگوید: «من هیچ معذوریت اخلاقی یا قانونی برای فروش ملک (در کرانه باختری) را ندارم. اگر احساس میکردم آنجا امن است، خودم هم آنجا زندگی میکردم. ما خوشحال میشویم بتوانیم کار را برای هر کسی که میخواهد بهآنجا نقل مکان کند، تسهیل کنیم.»
از همان سالهای اولیه پس از تشکیل کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸، مهاجران یهودی از سراسر جهان برای سفر به اسرائیل دعوت شدهاند. مهاجرت فراتر از مرز «خط سبز» در سالهای ۱۹۸۰ شدت گرفت و شهرکسازیها با کمکهای مالی دولت اسرائیل و حمایتهای نظامی، از اراضی کوچک غیرقانونی به حومههای شهرها گسترش پیدا کردند.
خط سبز، مرز بین اسرائیل و کرانه باختری که پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ تعیین شد و طی آن بیش از ۷۰۰هزار فلسطینی بهعنوان بخشی از کمپین پاکسازی قومی که به نکبت شناخته میشود، از خانههایشان آواره شدند. از آن زمان تاکنون دولت اسرائیل با گسترش شهرکسازیها، فلسطینیها را از زمینها و خانههایشان بیرون میرانند.
کارشناسان میگویند، اکثر یهودی-آمریکاییهایی که میخواهند از حق خود برای مهاجرت به اسرائیل استفاده کنند سراغ کرانه باختری نمیروند اما سالانه صدها نفر دیگر در این مناطق ملک میخرند.
سارا یائل هرشهورن، استاد مهمان دانشگاه حیفا و کارشناس شهرکنشینان یهودی-آمریکایی تخمین میزند که از میان ۳هزار یهودی-آمریکایی که سالانه به اسرائیل مهاجرت میکنند، حدوداً ۱۵درصد در شهرکها مستقر میشوند. دستکم ۵۰۰هزار شهرکنشین اسرائیلی در کرانه باختری زندگی میکنند که به گفته هرشهورن، ۶۰هزار نفرشان آمریکاییاند. این تعداد جدا از ۲۰۰هزار شهرکنشین اسرائیلی است که در شرق اورشلیم که سال ۱۹۶۷ به اسرائیل الحاق شد، زندگی میکنند.
بهگفته هرشهورن برای اکثر مهاجران آمریکایی، مرز بین کشور اسرائیل و کرانه باختری اشغالی همچنان موضوع بااهمیتی است. اما آژانسهای املاک که از جریان ناچیز اما ثابت مهاجران آمریکایی سود میبرند، کمتر بهچشم میآیند.
نوام هومز، مشاور املاک ساکن اورشلیم که در همایش لوسآنجلس هم نقش داشت، املاکی را در داخل اسرائیل در شهرهایی مثل تلآویو در کنار خانههایی فراتر از مرز آتشبس ۱۹۴۹ (خط سبز) در شهرکهایی مثل معاله آدومیم و افرات را برای فروش گذاشته که جمعیتی بیش از ۳۰هزار نفر دارد و بینشان کمتر کسی میداند که شهرکنشین خطاب میشوند. بیشتر آگهیهای مربوط به محله شهرکنشینان آدرسی را در اسرائیل نشان میدهند و گاهی هم برای اشاره به این مناطق از عبارتهای ترجیحی دولت اسرائیل برای کرانه باختری یعنی نامهای کتاب مقدس یهودیه و سامریه استفاده میشود.
ریچل فلدمن، کارشناس انسانشناسی در حوزه یهودیت، اسرائیل و فلسطین در کالج دارموث میگوید: اینها اقامتگاههای کوچک بالایتپهای نیستند؛ شهرکهای عظیمی هستند که در مجاورت اسرائیل قرار دارند و با دولت آن یکی شدهاند. من با شهرکنشینان یهودیی-آمریکایی صحبت کردم که نمیدانستند فراتر از مرزهای کشور زندگی میکنند.
بهگفته فلدمن، خانوادهها اغلب فرزندان خود را برای دوره یکساله فرصت مطالعاتی یا آموزشهای مذهبی به شهرکها میفرستند و این شهرکها را بخشی از اسرائیل میدانند. فلدمن میگوید در دوران ریاستجمهوری ترامپ، حتی عده بیشتری از یهودیان آمریکایی آنقدر جسارت پیدا کرده بودند که مرز آتشبس ۱۹۴۹ را نادیده میگرفتند.
تحقیقات هرشهورن و فلدمن به پیش از حملات هفتم اکتبر برمیگردد و اثر جنگ غزه بر تمایل آمریکاییها برای خرید خانه در کرانه باختری را نشان نمیدهد.
اما کوهن میگوید، تقاضا برای خرید ملک در اسرائیل از زمان شروع جنگ افزایش یافته است. کوهن قبل از هفتم اکتبر، هفتهای ۴ یا ۵ درخواست از خریداران خانه دریافت میکرد. هفتههای پس از حمله ساکت بود اما بهمحض اعلام گسترش شهرکسازیها از سوی دولت اسرائیل، در سهماه گذشته متقاضیان به این منطقه تمایل بیشتری پیدا کردهاند. کوهن میگوید حالا هفتهای ۱۵ درخواست دریافت میکند.
آژانسهای املاک، میهنپرستی در دوران جنگ را جذاب نشان میدهند و این ایده را پیش میبرند که درگیری، مزیتی برای فروش و دلیلی برای سرمایهگذاری است.
آژانس «Meny Group» در تبلیغات وبسایت خود با بهکارگیری از نام رسمی که دولت برای کارزار نظامی استفاده کرده، مینویسد: «با اینکه در بحبوحه عملیات «شمشیر آهنین» بهسر میبریم، بازار مسکن در حال شکوفایی است. » چندین آژانس دیگر میگویند سرمایهگذاری در مسکن راهی برای یهودیان است تا در زمان درگیری و بیثباتی از اسرائیل حمایت کنند. آژانسها همچنین به سالهای اولیه همهگیری کووید-۱۹ بهعنوان بحران دیگری اشاره میکنند که اقتصاد اسرائیل توانست با حمایتهای خارجیها و خریداران آمریکایی نجات پیدا کند.
شالوده تبلیغات آژانسهای املاک عمدتاً برای جذب آرمانهای صهیونیستی در حمایت از سرزمین و اقتصاد آن است که مالکیت «تکهای از سرزمین موعود برای خود و نسلهای آیندهشان» را ترویج میکنند. آژانسهایی مثل Meny Group که در همایشهای فروش املاک در سراسر آمریکای شمالی حضور داشتند، به افزایش یهودستیزی در سراسر جهان اشاره میکنند و اسرائیل را «چراغی از امنیت برای یهودیان» نشان میدهند.
آژانسهای املاک همچنین نگرانیهای اقتصادی را برای خریداران آمریکایی برجسته میکنند. وبسایت Meny Group امکان آموزش عمومی تورات را برجسته میکند تا خانوادههای ارتدوکس که نمیتوانند از پس هزینههای آموزشهای مذهبی در آمریکا بربیایند جذب شوند. یکی از مشاوران املاک مینویسد که ۴ فرزند دارد و هزینه آموزش هر کدام در آمریکا ۱۷هزار و ۵۰۰ دلار است، اما هزینه ۴ فرزندش در اسرائیل در یک سال ۳هزار دلار خواهد بود.
هرشبورن میگوید با اینکه قیمت مسکن در اسرائیل و کرانه باختری مثل آمریکا گران است، اما هزینههای کم زندگی و زیرساختهای دولت یهودی، زندگی را مقرونبهصرفه میکند. نظام بهداشت و درمان در اسرائیل سوسیالیستی است و مهاجران تازهوارد در ازای کار میتوانند دستمزد کمی دریافت کنند یا از مزایای مالیاتی یا کاهش میزان آن بابت خرید خودرویی جدید یا لوازم خانگی برای خانه جدید بهرهمند شوند.
هرشهورن میگوید: هزینه مواد غذایی حلال بسیار کمتر است، لازم نیست از اینکه فرزندانتان را به مدارس روزانه یهودی بفرستید نگرانی داشته باشید، شهریه کالجها در اسرائیل زیاد نیست. عضو شدن در جامعه یهودیان گران یا دشوار نیست.
در میان املاکی که در شهرکها به فروش میرسند بهندرت میتوان خانههای ارزانقیمت پیدا کرد اما این خانهها از خانههای داخل شهرها بسیار ارزانترند. قیمت یک آپارتمان ۱۰۰ متری با ۴ تا ۶ اتاقخواب در مجتمع «گوش عتصیون» (که بین بیتلحم و حبرون واقع شده) بین ۵۰۰هزار دلار تا یک میلیون دلار است. کوهن میگوید چنین خانهای در مرکز اورشلیم حدوداً ۳ میلیون دلار ارزش دارد.
یکی از آگهیهای فروش نشان میدهد که یک پنتهاوس حدوداً ۲۰۰ متری در حومه شهر معاله آدومیم در شرق اورشلیم ۱میلیون و ۲۰۰هزار دلار است. این خانه، پنتهاوسی خیرهکننده توصیف شده که دارای ۵ اتاقخواب و ۲ بالکن با سایز سخاوتمندانه و چشمانداز پاناروماست. با این حال این پنتهاوس امکاناتی دارد که کمتر در خانههای آمریکایی دیده میشود: اتاق امن اختصاصی برای آرامش خاطر شما.
فلدمن میگوید: یهودی-آمریکاییها که مهاجرت به اسرائیل را در نظر میگیرند ممکن است بخواهند سبک خاصی از استاندارد زندگی طبقه متوسط را حفظ کنند و این موضوع در شهرهای اسرائیلی امکانپذیر نیست. بنابراین در کرانه باختری بهدنبال خانه میگردند. آن خانه زیبا و بزرگ حیاطدار در مقایسه با آپارتمان گرانقیمت در تلآویو مناسبتر بهنظر میرسد.
شهرکها اغلب به مدارس، پارک، استخر، سوپرمارکت، خشکشویی، باشگاه ورزشی، سالن زیبایی و کنیسه مجهزند.
کاربران در وبسایت Nefesh-B’nefesh، سازمان مردمنهادی که مهاجرت از آمریکا به اسرائیل را تشویق و تسهیل میکند، میتوانند سود سرمایهگذاری در یک محله را با امکانات آموزشی و مذهبی شهرکها مشاهده کنند. در آگهی خانهها حتی ذکر شده که آیا ساکنان انگلیسیزبان دیگری در محله زندگی میکنند یا نه.
پرتال آنلاین اغلب نقطه شروعی برای یهودی-آمریکاییهایی است که بهدنبال مهاجرتاند؛ این سازمان مراحل اداری و دیگر مراحل بوروکراتیک را تسهیل میکند. این سازمان مردمنهاد مثل آژانسهای املاک مرز آتشبس ۱۹۴۹ را بهرسمیت نمیشناسد و خانههای شهرکهای غیرقانونی را بخشی از اسرائیل معرفی میکنند. این وبسایت همچنین کاربران را با وبسایت Yad۲ مرتبط میکند؛ وبسایتی که شبیه Zillow و Craigslist است و دهها خانه را در سراسر اسرائیل و شهرکها آگهی میکند.
هرشهورن میگوید در طول تحقیقات خود برای کتابی که درباره شهرکنشینان یهودی آمریکایی مینویسد، زنی به او گفت شهرکی که در آن زندگی میکرد، جایی بود که میتوانستم صبح یکشنبه نان بیگل بخرم و در عین حال میدانستم در زمان فرارسیدن رستگاری قوم یهود و مسیح در مکان مناسبی قرار دارم.
اواخر ماه ژوئن، دولت اسرائیل ۱۲۱۴ هکتار از زمینهای کرانه باختری را برای دیگر شهرکهای طراحیشده اختصاص داد و فلسطینیها را از استفاده از آنها ممنوع کرد. بهگفته «صلح اکنون» این بزرگترین اشغال اراضی از زمان معاهده ۱۹۹۳ اسلو است.
این گروه میگوید دولت بیش از ۲هزار هکتار از اراضی کرانه باختری را تصرف کرده که بیشترین میزان اشغال زمین در سال در دوره ۳۰ ساله است. در ماه مارس، دولت اسرائیل همچنین ساخت ۳هزار و ۴۰۰ خانه جدید در شهرکها، اکثراً در منطقه معاله آدومیم را تصویب کرد. اکثر آژانسهایی که در همایشهای املاک شرکت میکنند، مسئول فروش املاک این شهرکها هستند.
شهرکسازیها بیوقفه ادامه دارند
بازار مسکن یهودیان در کرانه باختری بخش مهمی از توسعهگریهای دولت اسرائیل در اراضی اشغالی است. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی و سیاستمدار راست افراطی که بر نهاد توسعه مسکن جدید نظارت دارد، این پروژه را جشن گرفت و در شبکه ایکس (توئیتر) نوشت: «دشمنان تلاش میکنند (ما) را تضعیف کنند و آسیب بزنند اما ما به ساخت و ساز در این کشور ادامه میدهیم.» اسموتریچ در شهرک «کدومیم» زندگی میکند، گرچه خانهاش خارج از شهرک ساخته شده اما گزارشها نشان میدهد که ساخت این خانه حتی قوانین اسرائیل را هم نقض کرده است.
اسموتریچ در اظهارات اخیر خود از اهداف طولانیمدتاش مبنی بر الحاق کل کرانه باختری بدون هیچ شهروند فلسطینی صحبت کرده و حمایت خود را از مشروعیت بخشیدن به شهرکهای غیرقانونی جدیدتر اعلام کرده است.
طبق گزارش هاآرتص، وزیر دارایی هفته گذشته در جلسهای اعلام کرد: ما فرمانروایی خود را… ابتدا روی زمین و سپس از طریق قانون تشکیل خواهیم داد. من قصد دارم ساخت شهرکهای جدید را قانونی کنم. ماموریت زندگی من این است که مانع تشکیل کشور فلسطین شوم.
۲ میلیون و ۸۰۰هزار فلسطینی که در کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل زندگی میکنند هماکنون با محدودیتهایی در رفتوآمد روزانه در سراسر منطقه روبهرو شدهاند. بهگفته یکی از مقامات ارشد حقوق بشر سازمان ملل و تحقیقات اینترسپت، از زمان آغاز جنگ اسرائیل در غزه در ماه اکتبر، بر اثر خشونت ارتش اسرائیل یا شهرکنشینان علیه فلسطینیها در کرانه باختری ۵۰۰ نفر کشته شدهاند که ۱۳۳ نفر از آنها کودک بودهاند. میزان مرگومیر از سال ۲۰۰۵ از زمانی که سازمان ملل تلفات در کرانه باختری را دنبال میکند، به بالاترین نرخ خود رسیده است.
هادار ساسکایند، رئیس انجمن «آمریکاییها برای «صلح اکنون» که با شهرکسازیها در کرانه باختری مخالف است، میگوید: از آنجایی که چشمهای جهان عمدتاً به غزه دوخته شده، جنبش شهرکسازی بیوقفه ادامه داشته و ساخت شهرکهای غیرقانونی با تلاش بیشتری دنبال شده تا اراضی بیشتری تصرف شوند.» ساسکایند در ادامه میگوید: آنها تقریباً روزانه و قطعاً هر هفته فلسطینیها را از زمینهایشان بیرون میکنند.
همکاران ساسکایند در «صلح اکنون» که اقدامات شهرکنشینان را دنبال میکند از خشونت، آزار و اذیت شهرکنشینان، سوزاندن باغهای زیتون و دزدیدن گوسفندان از دامداران و کشاورزان فلسطینی گزارش دادهاند. سال ۲۰۲۳، اشغالگران ۲۶ اقامتگاه غیرقانونی جدید ساختند که نسبت به سال ۲۰۰۲ بیشترین تعداد ساختوساز است. امسال، تا الان، ۱۴ اقامتگاه دیگر ساخته شدهاند.
ساسکایند میگوید، آمریکاییها، حتی خارج از جامعه یهودیان، نقش مهمی در حمایت از گسترش شهرکسازیها دارند. او به گروههای مسیحی انجیلی اشاره میکند که میلیونها دلار را برای اهداف حامیان شهرکسازی جمعآوری کردهاند. در فوریه، HaYovel، یکی از گروههای مسیحی حامی شهرکسازی، ۳ میلیون و ۵۰۰هزار دلار برای خرید صدها جلیقه، کلاه ایمنی، دوربین چشمی، چراغ قوه و پهپادهای امنیتی برای شهرکنشینان کرانه باختری جمعآوری کرد. این گروه میخواهد ۲۵ میلیون دلار دیگر جمعآوری کند.
سازمان «آمریکاییهای برای صلح اکنون» دولت آمریکا را تشویق میکند برای توقف ارسال این پولها اقدامات بیشتری انجام دهد. ساسکایند از فرمان اجرایی بایدن تقدیر میکند که به وزارت خارجه اجازه میدهد برخی از سازمانها و افراد را بهدلیل ارتکاب خشونت در کرانه باختری تحریم کند.
دولت آمریکا تاکنون شهرکنشینان زوی بار یوسف، موشه شرویت، نریا بن پازی و بن زایان گپاستاین را به دلیل حملات و تهدیدهای مکرر علیه فلسطینیها تحریم کرده است. سازمانهایی مانند Mount Hebron Fund و Shlom Asiraich که کمکهای مالی را برای تشویق بیشتر خشونت شهرکنشینان جمعآوری میکند و همچنین Tzav ۹ گروهی از اسرائیلیهای افراطی که کاروان کمکهای بشردوستانه را در کرانهباختری در مسیر غزه مورد حمله قرار میدهند، تحریم کرده است.
ساسکایند میگوید: مشکلات روزمره فلسطینیها همچنان ادامه خواهد داشت و تا زمانی که اشغال بهپایان برسد، آنها هیچوقت به عدالت و برابری نمیرسند.
او در ادامه میگوید: شما باید به نیازهای فوری مردم رسیدگی کنید اما تصویر کلی در آنجا فقط یک پاسخ دارد که آن هم پایان دادن به اشغال است.
https://eshraf.ir/?p=91303