به گزارش اشراف- رضا کاری: هزاران حیوان بلاصاحب از جمله سگ در خیابان‌های کشور‌های مختلف وجود دارد که تأثیر نامطلوبی بر وضعیت اجتماعی و اقتصادی جوامع و همچنین محیط زیست دارند؛ به همین دلیل، علاوه بر راهکار‌هایی مانند قرنطینه و واکسیناسیون، فناوری برای پاک‌سازی خیابان‌ها از حیوانات ولگرد به کمک کشور‌ها آمده است.

کشور‌های اروپایی برای به حداقل رساندن تعداد حیوانات ولگرد و از جمله سگ‌های بلاصاحب از استراتژی‌های متنوعی استفاده می‌کنند که شامل عقیم‌سازی، افزایش ظرفیت پناهگاه‌ها و بهبود شرایط آنها، ریزتراشه‌گذاری، اتانازی (مرگ آسان)، آموزش صاحبان حیوانات خانگی و جریمه است.

در اسپانیا که سالانه بیش از ۲۰۰ هزار حیوان در خیابان‌ها رها می‌شوند، اقدامات پیشگیرانه منجر به حذف کامل سگ‌های ولگرد شده است. تیم‌هایی که اغلب از طرف قانون مجوز دارند، حیوانات ولگرد را جمع‌آوری می‌کنند و مراقبت مناسب از جمله قرنطینه، واکسیناسیون و عقیم‌سازی را برای آن‌ها فراهم می‌کنند.

قانون آسایش حیوانات در این کشور، جریمه‌هایی تا سقف ۴۵ هزار یورو را برای صاحبان حیوانات خانگی مقرر می‌کند که حیوانات خود را رها می‌کنند و در عین حال اتانازی خارج از دلایل مربوط به سلامت را نیز ممنوع می‌کند، اما در صورت لزوم مرگ آسان را مجاز می‌داند.

فرانسه که محل زندگی حدود ۸۰ میلیون حیوان خانگی است، تعهد مشابهی به پاک‌سازی خیابان‌هایش از حیوانات ولگرد نشان داده است. سالانه نزدیک به ۱۰۰ هزار سگ خانگی در خیابان‌های این کشور رها می‌شوند، اما مسئولان شهرداری‌ها به‌سرعت برای جمع‌آوری آن‌ها اقدام می‌کنند.

این کشور استفاده از افسار را برای نژاد‌های سگ خطرناک مانند پیتبول در مکان‌های عمومی اجباری و رها کردن حیوانات خانگی در خیابان را اکیداً ممنوع کرده است و برای متخلفان مجازات سه سال زندان و جریمه ۴۵ هزار یورویی را در نظر می‌گیرد.

یونان نیز راهکار ثبت جمعیت حیوانات خانگی و عقیم‌سازی اجباری را برای محدود کردن تعداد سگ‌های ولگرد ارائه کرده است. طبق قانونی که در ۲۰۲۱ لازم‌الاجرا شد، برخورد با حیوانات ولگرد در حوزه عملکرد شهرداری‌ها است اما، اغلب با کمک داوطلبان انجام می‌شود.

شهرداری‌ها موظف به جمع‌آوری حیوانات ولگرد، انتقال آن‌ها به پناهگاه‌های شهرداری، درمان هر گونه بیماری، واکسیناسیون و عقیم‌سازی آن‌ها هستند.

آلمان با داشتن بیش از ۱۰ میلیون حیوان خانگی، مالیات بر مالکیت سگ و مقررات خاصی را برای نژاد‌های تهاجمی وضع کرده است. سگ‌های ولگرد یا حیوانات خانگی گمشده به مقامات گزارش می‌شوند و در صورت پیدا نشدن مالک، به مدت ۶ ماه ریزتراشه‌های کاشته‌شده در بدن حیوان و پناهگاه‌ها را بررسی می‌کنند. قانون آسایش حیوانات آلمان، اتانازی را به جز در موارد بیماری شدید ممنوع می‌کند.

بریتانیا الزامات اجباری قراردادن ریزتراشه در بدن حیوانات خانگی و گزارش‌دهی مداوم برای سگ‌های ولگرد را اتخاذ کرده است. سگ‌های ولگرد به پناهگاه‌ها تحویل داده می‌شوند و تلاش می‌شود تا ظرف یک هفته دوباره آن‌ها را به صاحبانشان برگردانند و چنانچه صاحبشان پیدا نشود، اتانازی در نظر گرفته می‌شود؛ به‌طور متوسط روزانه ۲۱ سگ در بریتانیا با مرگ آسان کشته می‌شوند.

حزب عدالت و توسعه حاکم ترکیه پیش‌نویس لایحه‌ای را برای مرگ سگ‌های ولگرد این کشور به دنبال نگرانی‌هایی که از سوی بخشی از مردم ابراز شد، آماده کرده است. منابع این حزب می‌گویند که روش اتانازی به روش انسانی و بدون درد برای سگ‌های خطرناک انجام خواهد شد.

از آنجایی که این موضوع در طول سال‌ها گه‌گاه به تیتر اخبار ترکیه تبدیل شده است، حامیان حیوانات دائماً استدلال می‌کنند که عقیم‌سازی و توانبخشی مؤثر، راه‌حل بوده است و نباید به روش‌های افراطی روی آورد.

کشور‌های دیگر همچون لهستان، سوئیس، ایتالیا و بلژیک نیز اقدامات مشابهی را برای پاک‌سازی خیابان‌ها از گربه‌ها و سگ‌های ولگرد انجام می‌دهند. اتانازی در پناهگاه‌ها برای حیوانات بسیار پرخاشگر یا بیمار اجرا می‌شود و تمامی پناهگاه‌های حیوانات توسط سازمان‌های خصوصی یا غیردولتی مدیریت می‌شوند. با این حال هنوز هم تعداد بسیاری از حیوانات به‌ویژه سگ‌های ولگرد در خیابان‌ها مشاهده می‌شود.

تأثیر سگ‌ها و گربه‌های ولگرد بر جامعه

سگ‌ها و گربه‌های ولگرد اغلب ناقل بیماری به‌ویژه بیماری‌های مشترک بین انسان و دام هستند. بعضی از این بیماری‌ها مانند هاری و لپتوسپیروز کاملاً شناخته‌شده هستند، اما بعضی دیگر چندان رایج نیستند.

برای مثال، لارو کرم موجود در بدن سگ‌ها به داخل ماسه‌های ساحل فرو می‌رود و باعث ایجاد راش پوستی در انسان می‌شود. در مناطق گرمسیری نیز کنه‌هایی که از سگ‌ها منتقل می‌شوند، بلای همیشگی هستند که بعضی از گونه‌های آن می‌تواند باعث بیماری شدید در افراد شود. دعوای سگ‌ها و گربه‌های ولگرد نیز به این مشکلات اضافه می‌شود و نگرانی‌هایی را در مورد آلودگی و سروصدا برای افراد پیاده به وجود می‌آورد.

تأثیر حیوانات ولگرد بر اقتصاد جوامع

صنعت گردشگری که بخش عمده رونق اقتصادی را بر عهده دارد، بسیار تحت تأثیر تبلیغات قرار دارد و هرگونه تبلیغات منفی برای یک مقصد می‌تواند عواقب اقتصادی جدی داشته باشد. حضور سگ‌های ولگرد در کنار جاده‌ها و سواحل، جامعه‌ای بی‌توجه را به تصویر می‌کشد و از جذابیت آن منطقه می‌کاهد.

حمله سگ‌ها به گردشگران و شیوع عفونت‌های مشترک بین انسان و دام به این تصویر منفی دامن می‌زند. سایر ملاحظات شامل هزینه‌های کنترل این حیوانات (زمان، تجهیزات، نیروی انسانی) و هزینه مراقبت‌های بهداشتی و درمان بیماری‌های ناشی از حیوانات ولگرد نیز می‌تواند تأثیر نامطلوبی بر اقتصاد جامعه داشته باشد.

تأثیر حیوانات ولگرد بر محیط زیست و حیات وحش

تأثیر حیوانات ولگرد بر محیط زیست بیشتر متوجه گربه‌های وحشی است که از هر فرصتی برای شکار پرندگان و پستانداران کوچک استفاده می‌کنند و بنابراین بخشی طبیعی از معادله اکولوژیکی را بر هم می‌زنند. توانایی تکثیر گربه‌ها به حدی است که یک جفت گربه می‌توانند به‌طور تصاعدی باعث تولید صد‌ها گربه در یک دوره هفت‌ساله شوند و با این تعداد زیاد، فضا و ذخیره غذایی موجود در حیات وحش را به نفع خود تمام کنند.

کمک فناوری برای مقابله با چالش حیوانات ولگرد

سگ‌های ولگرد تهدید بزرگی برای سلامت و امنیت عمومی به‌ویژه در مناطق شهری هستند. آن‌ها نه‌تن‌ها خطر انتقال بیماری را دارند، بلکه می‌توانند به افراد و سایر حیوانات نیز حمله کنند. فناوری می‌تواند نقش مهمی در مبارزه با گسترش سگ‌های ولگرد در مناطق شهری ایفا کند که در ادامه به بعضی از این روش‌ها اشاره می‌شود.

هوش مصنوعی

سیستم‌های هوش مصنوعی با تجزیه‌وتحلیل تصاویر و ویدئو‌ها به شناسایی و ردیابی سگ‌های گمشده یا ولگرد کمک می‌کنند. الگوریتم‌های یادگیری ماشین با استفاده از داده‌های مربوط به مشاهده سگ‌ها و حرکات و رفتار آن‌ها در مناطق مختلف می‌تواند پیش‌بینی کند که سگ‌ها در چه موقعیتی هستند.

برای توسعه روش‌های متمرکز برای کاهش تعداد سگ‌های ولگرد، از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها برای ارزیابی حجم وسیعی از داده‌ها استفاده می‌شود که مستلزم بررسی اطلاعات مربوط به زمان‌ها و مکان‌های مشاهده سگ‌های ولگرد و همچنین اطلاعات مربوط به انواع آن‌ها است. علاوه بر این می‌توان از ردیابی GPS برای شناسایی الگو‌های سفر سگ‌های ولگرد برای ایجاد روش‌های کارآمدتر برای کاهش جمعیت آن‌ها استفاده کرد.

رسانه‌های اجتماعی

رسانه‌های اجتماعی می‌توانند در جست‌وجو برای پیدا کردن حیوانات گمشده و همچنین گسترش آگاهی در مورد موضوع سگ‌های ولگرد در شهر‌ها کمک کنند. پست‌های رسانه‌های اجتماعی در مورد خطرات ناشی از حضور سگ‌های ولگرد در شهر‌ها به مردم هشدار می‌دهد و آن‌ها را ترغیب می‌کند تا در صورت مشاهده با خدمات کنترل حیوانات تماس بگیرند. مردم می‌توانند با به اشتراک گذاشتن تجربیات شخصی خود در مواجهه با حیوانات ولگرد، به دیگران در درک وخامت موضوع کمک کنند.

کمپین‌های اجتماعی نیز برای گسترش آگاهی در مورد مشکل سگ‌های ولگرد تشکیل می‌شود که حاوی تصاویر، ویدئو‌ها و هشتگ‌هایی است که اهمیت مقابله با مشکل را به اطلاع عموم می‌رساند. ارتباط با سازمان‌های حمایت از حیوانات که برای حل مشکل سگ‌های ولگرد تلاش می‌کنند از طریق کانال‌های رسانه‌های اجتماعی امکان‌پذیر است.

برنامه‌های کاربردی هوشمند

برای گزارش مشاهده سگ‌های ولگرد، اپلیکیشن‌هایی برای گوشی‌های هوشمند در نظر گرفته شده است که به واحد‌های خدمات کنترل حیوانات کمک می‌کند تا با سرعت بیشتری به گزارش سگ‌های ولگرد واکنش نشان دهند و مکان و تعداد سگ‌ها را راحت‌تر پیدا کنند. کاربران اپلیکیشن‌های هوشمند می‌توانند با استفاده از فناوری GPS یا به صورت دستی از خدمات مبتنی بر مکان برای گزارش مشاهده سگ‌های ولگرد در محله‌های خود استفاده و جزئیاتی مانند نژاد، اندازه و رفتار سگ را اعلام کنند.

علاوه بر این، کاربران می‌توانند تصاویر یا فیلم‌هایی از سگ‌های ولگرد ارسال کنند که شناسایی و ردیابی سگ‌ها را برای واحد‌های خدمات کنترل حیوانات آسان‌تر می‌کند. همچنین، هنگامی که سگ‌های ولگرد در مجاورت کاربران باشند، از طریق یک سیستم اعلان تعبیه‌شده در نرم‌افزار به آن‌ها اطلاع داده می‌شود تا از خطرات احتمالی پیشگیری کنند.

نقشه‌برداری و ردیابی

بعضی کشور‌ها برای بررسی و نظارت بر مناطقی که سگ‌های ولگرد دارند از پهباد استفاده می‌کنند. این پهپاد‌ها دارای دوربین و حسگر حساس به مشاهده هستند و می‌توانند تصاویر و داده‌های با وضوح بالا را ضبط و ارسال کنند. از این اطلاعات می‌توان برای تهیه نقشه‌های دقیق از مناطقی که سگ‌های ولگرد در آن‌ها یافت شده است استفاده و محل تجمع آن‌ها را شناسایی کرد.

پهپاد‌ها با استفاده از عکاسی و نرم‌افزار‌های تحلیل‌گر، تعداد سگ‌های ولگرد در یک منطقه را تخمین می‌زنند و از این اطلاعات می‌توان برای نقاط پرتردد و همچنین مناطقی استفاده کرد که در آن حمله سگ‌ها باعث رخداد حوادث تلخ شده است.