پایگاه خبری اشراف – محسن پورعرب: سالهاست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر دغدغه مندان سلامت کشور درباره خطرات افزایش مصرف دخانیات به ویژه سیگار هشدار می‌دهند. بررسی آمارها نیز نشان می‌دهد مصرف سیگار در کشور رو به افزایش است و سن مصرف سیگار نیز کاهش یافته است تا جایی که برخی از تحقیقات حاکی از این است که سن مصرف سیگار به ۱۳ سال و حتی کمتر رسیده است.

علاوه بر این بر اساس آخرین اعلام وزارت بهداشت توسط رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، مصرف دخانیات در کشور سالانه حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان خسارت به کشور وارد می‌کند.

این شرایط در کشور در حالی است که با یک بررسی ساده متوجه می‌شویم تبلیغات دخانیات و مصرف سیگار نه تنها کمتر نشده بلکه از طریق سریالها و فیلم‌های دارای مجوز رو به افزایش است. نگاهی به محتواهای شبکه نمایش خانگی نشان می‌دهد استفاده از سیگار بخش جدایی ناپذیر این محتواهاست.

اخیران نیز دکتر بهزاد ولی‌ زاده، در نشست خبری که به مناسبت فرارسیدن هفته ملی بدون دخانیات برگزار شد، گفته بود: براساس مطالعات، مصرف دخانیات در گروه سنی بالای ۱۸ سال، بین سالهای ۹۵ تا ۱۴۰۰، حدود ۱۴ درصد افزایش یافته، یعنی در مردان ۳ درصد و در زنان حدود ۱۱ درصد بوده است.

وی افزود: همچنین، مصرف قلیان نسبت به سال ۹۵ نیز حدودا ۵۴ درصد افزایش داشته است.

دکتر ولی زاده با بیان اینکه در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال نیز مصرف دخانیات در بین زنان ۹۰ درصد و در بین مردان ۳۴ درصد افزایش یافته است، افزود: مصرف سیگار روزانه نیز در بین زنان حدود ۱۹۰ درصد و در بین مردان، ۴۶ درصد افزایش یافته است.

وی اضافه کرد: مصرف دخانیات در همین بازه زمانی در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال نیز در مردان ۱۹.۶ درصد و در زنان ۹۰.۸۸ درصد افزایش یافته است.

وی گفت: وزارت بهداشت در حال استانداردسازی مصرف دخانیات و نظارت بر بسته بندی مواد دخانی است، قیمت این مواد بسیار پایین است، باید قیمت ها افزایش یابد تا منجر به کاهش مصرف شود.

رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات درخصوص ترفندهای صنعت دخانیات، بیان کرد: یکی از ترفندهای صنایع دخانی معرفی محصولات دخانی جدید مانند سیگارهای الکترونیک سیستم های ایجاد بخار (ویپ) و سیستم های گرم کننده تنباکو به عنوان محصولات بی خطر است. جوانانی که با گمراهی و ترفندهای صنایع دخانی برای اولین بار مواد دخانی را تجربه می کنند به راحتی در آنها وابستگی به نیکوتین ایجاد شده و به یک مصرف کننده دائمی مواد دخانی تبدیل می شوند.

وی گفت: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت جوانان از آسیب ها و صدمات ناشی از مصرف دخانیات ممنوعیت کامل تبلیغات است. صنایع دخانی از طرق مختلف از جمله تولید محصولات جدید با طعم های متفاوت و متنوع و تبلیغات گسترده در فیلم های خانگی باعث فریب جوانان و نوجوانان می شوند؛ بازارهای فروش محصولات دخانی، جوانان و نوجوانان را به دام انداخته و نیمی از مصرف کنندگان این محصولات در نهایت به کام مرگ می روند.

دکتر ولی زاده گفت: استفاده از طعم دهنده های جذاب و اسانس های خاص که برای استفاده جوانان در تنباکو و محصولات نیکوتین به کار می رود، عاملی برای ترغیب جوانان به شروع مصرف این محصولات است. تبلیغ محصولات جایگزین به عنوان “کم” خطر و کم آسیب” یا “تمیزتر” به جای سیگارهای معمولی تحت عنوان سیگار “لایت”، ترفندی دیگر از صنایع دخانی است.

وی با بیان اینکه حمایت های مالی و معنوی صنایع دخانی از برگزاری مسابقات و حمایت افراد مشهور از برندهای خاص، ترفندی دیگر از صنایع دخانی برای افزایش مقبولیت اجتماعی است، خاطرنشان کرد: محصولات دخانی نوپدید وجود گلیسیرین در محلول سیگار الکترونیکی با آسیب به کیسه های هوایی ریه، خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهد، هیچ نوع تنباکوی بدون دودی جایگزین ایمنی برای سیگار نیست.

وی با تاکید بر ممنوعیت فروش اینترنتی دخانیات، افزود: استفاده از محصولات دخانی نوپدید نظیر سیگار و قلیان الکترونیکی ویپ و محصولات گرم کننده سیگار بدون دود خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و ریوی را افزایش می دهد و موجب سرطان های دهان، زبان، لثه، مری و لوزالمعده می شود.

وی درخصوص مالیات بر دخانیات گفت: طبق مستندات جهانی یکی از مهمترین راهکارهای پیشگیری و کاهش شیوع استعمال محصولات دخانی به عنوان کالای آسیب رسان سلامت، افزایش قیمت محصولات دخانی از طریق مالیات است، ۱۰ درصد افزایش قیمت سیگار می تواند مصرف دخانیات را به میزان ۵ درصد کاهش دهد.

وی درباره آخرین وضعیت مالیات بر محصولات دخانی گفت: بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی نرخ مالیات محصولات دخانی کشور ۲۵ درصد است که با نرخ جهانی حدود ۵۰ درصد اختلاف دارد. قانون ارزش افزوده محصولات دخانی در سال ۱۴۰۰ تصویب شد و در آن سال نرخ مالیات ۲۵ درصدی برای سیگارهای ایرانی و ۴۰ درصدی سیگارهای تولیدی با برند خارجی در نظر گرفته شد.

وی ادامه داد: بر اساس قانون مالیات محصولات دخانی، میزان مالیات محصولات دخانی باید به میزان ۵ درصد در هر سال افزایش یابد؛ اما این موضوع اتفاق نیفتاده است. موضوع مالیات محصولات دخانی وارد برنامه هفتم شده به نحوی که نرخ مالیات ۱۵ درصدی برای سیگارهای ایرانی و ۲۵ درصدی برای سیگارهای تولیدی برند خارجی و نرخ ۵۰ درصدی برای سیگارهای وارداتی در نظر گرفته شده است. نرخ مالیات ۷۵ درصدی بر خرده فروشی باید در قانون برنامه هفتم توسعه لحاظ شود و سیستم مالیاتی به نحوی باشد که مالیات بر خرده فروشی لحاظ شود.

دکتر ولی‌ زاده با بیان اینکه متاسفانه دخانیات در سبد خانوار تعریف شده، افزود: در نظر داریم سیگار از سبد خانوار حذف شود. مالیات ۱۵ درصدی سیگار با نشان ایرانی باید افزایش یابد. امیدواریم با اجرای مکانیزه کردن مراکز فروش به سیستم مالیاتی کشور شاهد کاهش عرضه این محصولات باشیم. در حال حاضر، نرخ مالیاتی سیگار به صورت درصدی است و مصرف کننده نهایی آن را پرداخت می ‌کند. در حالی که باید تولید کننده مالیات سیگار را پرداخت کند.